میدان مغناطیسی  نیرویی است که در نوع الکترو مغناطیسی آن از حرکت بارهای الکتریکی در یک جهت, به وجود می آید و بارها الکتریکی و اجسام اطرافش تاثیر می گذارد که بحث ما در این پست معرفی انواع میدان الکترو مغناطیسی می باشد.

1-میدان مغناطیسی ثابت و ساکن(stantionary magnetic field):

موقعیت این میدان در مکان ثابت است و حرکتی ندارد و مقدار آن نیز ثابت است .مانند مغناطیس تولید شده توسط سیم پیچ تحریک یا آرمیچر ماشین DC

طریقه تولید این میدان :برای تولید این میدان کافی است که یک سیم پیچ  ساکن را با یک جریان DC  تغذیه کرد.

2-میدان مغناطیسی ساکن و متغییر :موقعیت این میدان در مکان ثابت است و حرکتی ندارد ولی مقدار آن متغییر است و با زمان تغییر می کند مانند میدان ایجاد شده در ترانسفورماتور ها

طریقه تولید:برای تولید این میدان کافی است که یک سیم  پیچ ساکن را با جریان AC تغذیه کنیم.

3-میدان مغناطیسی دوار:

یک میدان مغناطیسی متحرک است که دارای دامنه ثابت است و با سرعت ثابتی در فاصله هوایی ماشین دوران میکند مانند تغذیه استاتور ماشین های القایی سه فاز.

طریقه تولید:میدان مغناطیسی دوار را به سه طریق می توان تولید کرد.

A-با دوران میدان مغناطیسی ثابت و ساکن مانند میدان حاصل از زتوز ماشین سنکرون

B-با تغذیه سیم پیچ سه فاز متقارن ساکن با جریان سه فاز مانند استاتور موتور القایی یا استاتور ماشین سنکرون

C-با تغذیه سیم پیچ دو فاز متعادل با جریان دوفاز مانند استاتور موتورهای القایی تکفاز

گشتاور چیست؟

گشتاور توانایی ماشین را برای به چرخش در آوردن اجسام با توجه به وزن جسم مشخص می کند.نکته دیگر اینکه گشتاور در حرکت های چرخشی مطرح است و در حرکت های خطی صرفا نیرو معنا دارد .

به عبارت دیگر گشتاور کمیتی برداری است و مقدار آن از حاصلضرب بزرگی نیرو در فاصله از مرکز به دست می آید. واحد آن در سیستم  SI   نیوتن متر( (N.m  یا ژول بر رادیان و در سیستم انگلیسی  lb.ft می باشد .

Ƭ: گشتاور

F: نیرو

d: فاصله

در بیان ساده هنگامی که می گوییم یک موتور مثلا 20 نیوتن گشتاور دارد یعنی می تواند با یک محور یک متری باری با وزن 20*9.8 که می شود چیزی برابر 196 کیلو گرم را بچرخاند.9.8 جاذبه زمین است که برای تبدیل به جرم استفاده شد.

انواع گشتاور:

گشتاور تداخلی یا اندوکتانسی

برای ایجاد این گشتاور نیاز به دو جریان است یکی در رتور و دیگری در استاتور که نسبت به هم ثابت باشند.اساس تولید گشتاور تداخلی این است که قطب های هم نام یکدیگر را دفع و قطب های نا همنام یکدیگر را جذب کنند

شرایط ایجاد کوپل تداخلی:

باید دو میدان یکی در رتور و دیگری در استاتور موجود باشد.

تعداد قطب های دو میدان باید برابر باشد.

دو میدان باید نسبت به هم ساکن باشند در غیر اینصورت یک گشتاور نوسانی تولید می شود که نیم پریود آن مثبت و نیم پریود آن منفی است در نتیجه مقدار متوسط گشتاور صفر می شود.

2-گشتاور رلوکتانسی:

برای ایجاد این گشتاور فقط به  وجود یک میدان مغناطیسی نیاز است اما فرم هندسی رتور یا استاتور طوری باید باشد که مقاومت فاصله هوایی تابعی از موقعیت استاتور باشد.

برای درک بهتر مطلب موتور های رلوکتانسی را بخوانید.

3-گشتاور هیسترزیس

برای ایجاد این گشتاور از خاصیت هیسترزیس آهن استفاده می شود و در موتور هیسترزیس به کار می رود .

برای درک بهتر مطلب موتور های هیسترزیس  را بخوانید.

رابطه کلی گشتاور:

موتور های پله ای (Stepper Motor)و یا موتور جهشی, موتور های پله ای موتور هایی هستند که تحت پالس های ورودی چند درجه ای می چرخند وبه ازای هر  پالس چند درجه ای جابه جا شوند.

یا به عبارت دیگر موتور پله ای یکی از انواع موتورهای الکتریکی است که حرکت آن کاملا دقیق و از پیش تعریف شده می باشد و با ارسال بیتهای 0,1به سیم پیچهای آن می توان آنرا هر چند درجه ای که تعریف کردیم حرکت دهیم..

امروزه موتور هایی ساخته شده اند که در یک دوره کامل 400 پله یا گام را طی می کنند.و در طراحی جدید این موتور ها قادرند 1200 پالس را در ثانیه دریافت کنند.

کاربرد:استپ موتور ها در چاپگر های کامپیوتر ,ربات ها,کنترل زاویه آنتن های ماهواره ای و سیستم های کنترل دیجیتال استفاده می شوند.

شمای ساده ی یک موتور پله ای:

ساختار موتور پله ای:
این موتورعموما دارای چهار قطب میباشد که سیم پیچهای تحریک بر روی این چهار قطب قرار می گیرند و با ارسال بیتهای ۰و۱به این سیم پیچها در واقع میدان مغناطیسی توسط این سیم پیچ ها ایجاد می شود. که این میدان باعث حرکت روتورمغناطیسی موجود در داخل موتور پله ای می شود.

البته میبایست این سیم پیچها را به بهترتیب ۰ و ۱ کرد و گرنه موتو ر مطابق میل شما نخواهد چرخید یکی از مشخصه های این موتور زاویه حرکت آن می باشد و هر موتوری زاویه حرکتی مخصوص به خودش را دارد مثلا اگر موتوری زاویه حرکتش9 درجه باشد.
این موتور در هر بار ی که سیم پیچهایش حاوی ولتاژ می شوند 9 درجه در سمت حرکت عقربه های ساعت یا خلاف جهت آن بسته به اینکه سیم پیچها با چه ترتیبی ولتاژ دار می شوند خو اهد چرخید این 9درجه چرخش برای این موتور پله ای نمونه یک پله یا یک step محسوب می شود با این تعریف متوجه شدید که یک موتور پله ای در یک دور کامل ممکن است.
،۱۰۰تا ۲۰۰ پله کمتر یا بیشتر بسته به نوع موتور خواهد داشت.البته همان طور که در بالا گفته شد در مدل های جدید آن می تواند تا 400 پله را طی کند.شما حتی می توانید یک موتور پله ای را به صورت نیم پله یعنی با نصف زاویه حرکت راه اندازی کنید این موتورها به صورت میکرو پله نیز حرکت می کنند در واقع منظور حرکت خیلی ریز ودقیق است. وقتیکه شما یک موتور پله ای را از نزدیک می بینید متوجه تعدادی سیم رنگی می شوید که از موتور پله ای بیرون آمده در واقع این سیم ها هر کدام به سر یک سیم پیج متصل هستند و یک سیم بین تمام سیم ها مشترک است.

انواع موتورهای پله ای:

• موتور پله اي نوع رلوکتانس متغیر (VARIABLE RELUCTANCE) یا VR

1-موتور پله اي نوع رلوکتانس متغیر از آهنربای دایمی استفاده نمی کند و ساده ترين نوع موتور پله اي است.

2-این نوع ساختار برای کاربرد های غیر صنعتی که نیاز به گشتاور بالا ندارند ، مناسب است.

• موتور پله اي نوع آهنربای دایمی PERMANENT MAGNET یا PM

1-موتور P.M. دارای یک روتور با آهنربای دایمی است.

2-يك موتور PM در مقايسه با يك موتور VR هم اندازه آن گشتاور بزرگتري ايجاد مي كند.

3-ساختار ساده و هزینه کم این نوع موتور ها آنها را برای کاربرد های غیر صنغتی به یک انتخاب ایده آل تبدیل کرده است.

4-بر خلاف بقیه موتور های پله ای روتور موتور های P.M. دندانه ندارند .

• موتور پله اي نوع هیبرید

1-موتور های هیبرید از بهترین ویژگی های V.R. و P.M. تشکیل شده اند.

2-در اين نوع موتوراز استاتور چند دندانه ای و یک روتور آهنربای دایمی ساخته شده اند.

3- موتور پله ای هیبرید استاندارد شامل یک روتور 200 دندانه ای و یا به بیان دیگر 200 پله کامل در هر دوران محور موتور است. با تقسیم 360 درجه چرخش بر 200 پله مقدار 1.8 زاویه پله کامل بدست می آید

4-سایر موتورهای هیبرید تحت زاویه پله 0.9 و 3.6 ساخته شده اند.

5-این موتورها دارای گشتاور استاتیک و دینامیکی بالایی هستند و سرعت پله بالایی دارند.

نحوه کنترل:

این موتور به صورت 1 بیتی یا دو بیتی حرکت می کند در حالت یک بیتی در هر لحظه تنها یک سیم پیچ پالس 1 را دریافت می کند ودر حالت دو بیتی دو سیم پیچ در هر لحظه پالس 1 را دریا فت می کنند اگر این دریافت پالس به صورت منظم و پشت سر هم انجام شو د موتور نیز به صورت صحیح به سمت جهت حرکت عقربه های ساعت یا خلاف جهت آن حرکت خواهد کرد.

نحوه کنترل 1 بیتی

در حالت یک بیتی اگر اول سیم پیچ 1 را تحریک کنیم .سیم پیچ 2و3و4 بدون تحریک باید باشند جهت حرکت موتور پله ای در سمت حرکت عقربه های ساعت بعد از سیم پیچ 1 نوبت سیم پیچ 2 است که تحریک شود.، و در این حالت نیز بقیه سیم پیچها بدون تحریک هستند بعد از آن نوبت سیم پیچ 3 و سپس نوبت سیم پیچ شماره 4 است دقت کنید که در هر لحظه یک سیم پیچ تحریک شو د اگر بعد از سیم پیچ 1 سیم پیچ 4 را تحریک کنیم و سپس به سراغ3و2 برویم موتور در جهت عکس عقربه های ساعت خواهد چرخید.

نحوه کنترل 2 بیتی

در حالت دو بیتی در لحظه دو سیم پیچ بار دار می شو ند مثلا اگر اول سیم پیچ 1 و2 تحریک شوند بعد سیم پیچ 2و3 سپس 3و4 ودر نهایت 4و 1 برای حرکت موتور پله ای بایست همین ترتیب را تا موقعییکه می خوا هید موتور حرکت داشته باشد ادامه دهید حال اگر این ترتیب را عوض کنید موتور در خلاف جهت فعلی حرکت می کند

عیب موتور های پله ای:

از جمله عیوب موتورهای پله ای، نداشتن سرعتها و گشتاورهای بالاست. با توجه به اینکه حرکت این موتورها دقیق است، نمی توان از گیربکس های معمولی هم برای افزایش گشتاور آنها استفاده کرد.

مقدمه :

ماشین های الکتریکی بزرگ اعم از DC و AC عمدتا برای تبدیل انرژی پیوسته مورد استفاده قرار می گیرند اما در برخی از کاربرد های خاص به تبدیل انرژی پیوسته نیاز نیست فی المثل می توان از حرکت بازو های  آدم اهنی نام برد .در این کاربرد هدف تغییر مکان بازو از وضعیتی خاص به وضعیت دیگر در کاربرد هایی که تبدیل انرژی پیوسته مد نظر نباشد از ماشین های مخصوص که عمدتا در حالت موتوری مورد بهره برداری قرار میگیرند استفاده می شود.

اصول مربوط به این ماشین ها شبیه ماشین های الکتریکی عادی است اما نحوه ساخت,طراحی و بهره برداری از انها با ماشین های عادی فرق دارد در این پست با سرو موتور که یکی از ماشین های مخصوص است آشنا می شویم.

سروموتور:

سرو موتور که گاهی به نام موتور کنترل از آن  یاد می شود طوری طراحی و ساخت می شود که بتوان از آنها در سیستم های کنترل و فیدبک استفاده نمود توان اسمی این موتور ها بین چند دهم وات تا چند صد وات می باشد.

پاسخ سرعت این موتور ها بسیار زیاد است و لذا باید اینرسی(لختی) آنها کم باشد.در نتیجه قطر این ماشین ها کم ولی طول انها نسبتا زیاد است از این موتور ها در سیستم های رادار, آدم آهنی ,کامپیوتر و ماشین های افزار استفاده می شود.

سرو موتور ها بر دو نوع اند

1-سرو موتور های DC

2- سرو موتور های AC

سرو موتور های DC:

سرو موتور های DC در حقیقت یک موتور DC  با تحریک جداگانه یا موتور  DC  با قطب های آهن ربای دائم است .اصول اصلی عملکرد این سرو موتور شبیه موتور های DC  معمولی است .سرو موتور های  DC عمدتا توسط ولتاژ آرمیچر کنترل میشوند آرمیچر در این موتور ها طوری طراحی می شود که دارای مقاومت زیاد باشد لذا مشخصه های گشتاور-سرعت این موتور ها خطی بوده و شیب منفی نسبتا زیادی دارند.باید دانشت در ماشین های DC نیرو محرکه مغناطیسی (MMF) آرمیچر و mmf مدار تحریک متعامداند.لذا تغییرات پله ای در ولتاژ آرمیچر (جریان ) باعث می گردد در موقعیت یا سرعت رتور تغییر سریع حاصل شود.

سروموتور های AC:

توان اسمی سرو موتور های DC از چند وات تا چند صد وات می باشد.در حقیقت سرو موتور های اسمی بالا از نوع DC هستند امروزه در توان های کم از سرو موتور های AC   استفاده می شود.سرو موتور های AC جون سخت بوده و اینرسی (لختی) آنها نیز کم است اما باید متذکر شد که سرو موتور های AC  غیر خطی هستند و مشخصه های گشتاور-سرعت آنها به خوبی و ایده الی سرو موتور های DC نمی باشد گفتنی است که گشتاور سرو موتور های AC  از گشتاور سرو موتور های DC با توان مشابه کمتر است .

اکثرا سرو موتور های AC که در سیستم های کنترل مورد استفاده قرار می گیرند از نوع موتور های القایی دو فاز با رتور قفس سنجابی می باشد .شکل شمای سرو موتور قفس سنجابی

در این موتور ها استاتور حاوی دو سیم پیچی است که در طول محیط استاتور درون شیار ها توزیع و گسترده شده اند این دوسیم پیچی به قرار زیر تشریح می شوند .

1-سیم پیچی اول که به سیم پیچی مرجع یا سیم پیچی فاز ثابت معروف است و منبع ولتاژ ثابت 0>vm متصل می باشد.

2- سیم پیچی دوم که به سیم پیچی کنترل فاز موسوم می باشد به منبع ولتاژ متغییر Va متصل می شود

در این موتور ها داریم:

الف-محور های مغناطیسی دو سیم پیچ فوق الذکر بر هم عمود اند.

ب- زاویه ولتاژ متغییر Va  هموار +-90 درجه است.

ج-ولتاژ سیم پیچ کنترل فاز (va) عمدتا توسط خروجی یک تقویت کننده به نام سرو مهیا شده و به موتور اعمال می گردد.

د-جهت چرخش موتور به اختلاف فاز vm و va  بستگی دارد و پس فاز و یا پیش فاز بودن Va نسبت به Vm جهت چرخش موتور را عوض می کند .

 سرو موتور های AC سه فاز:

در مواقعی که به توان زیاد نیاز داریم از سرو موتور DC استفاده می شود .اما امروز تحقیقات دامنه داری در حال اجراست تا بتوان از موتور های قفس سنجابی سه فاز با توان بالا به عنوان سرو موتور در سیستم های کنترل استفاده نمود.

یک تقسیم بندی نسبتا کامل از ماشین های الکتریکی (موتور-ژنراتور-ترانسفورماتور-ماشین های مخصوص) به صورت تصویری و کاملا گویا برای شما تهیه شده.

توضیحات و معرفی کامل هریک پایین تصویر قرار داده شده.

برای مشاهده تقسیم بندی به ادامه مطلب بروید.

موتور های ac تکفاز

موتور های تکفاز خازنی

موتور تکفاز راه انداز مقاومتی یا فاز شکسته

موتور قطب چاکدار

الکتروموتور های تکفاز(ویژه)

ژنراتور ها و مولدها

ژنراتور سنکرون

ترانسفورماتور ها

ترانس های اندازه گیری

ترانس های سه فاز به شش فاز

ترانس اسکات و TT

ماشین های مخصوص سه فاز

موتور دالاندر

سرو موتور ها  >> در سه نوع DC و AC دو فاز و سه فاز وجود دارد.

موتورهای شراگ ریشتر

ماشین های مخصوص تکفاز

سرو موتور ها

موتور های یونیورسال و یا اونیورسال

موتور های رلوکتانسی

موتور های هیسترزیس

موتور های ریپالسیونی

موتور های DC

موتور دالاندر  (به انگلیسی: Dahlander motor) نوعی موتور الکتریکی القایی دوسرعته است که تغییر سرعت در آن بر پایهٔ تغییر تعداد قطب‌ها انجام می‌شود. اتصال دالاندر در این موتور باعث تغییر در تعداد قطب های سیم پیچی موتور می شود.

روش کنترل سرعت دالاندر یک روش بدون تلفات است که نسبت به روش‌های کنترل تعداد قطب دیگر، مانند استفاده از چند سیم‌پیچ مجزا، بهینه‌تر است، به این معنا که در روش سیم‌پیچ‌های مجزا از ظرفیت موتور به صورت کامل استفاده نمی‌شود و در هر یک از حالت‌های کار موتور، تنها نیمی از سیم‌پیچ‌های استاتور مورد استفاده قرار می‌گیرند در حالی که در سیم پیچی دالاندر از تمام سیم پیچ ها در هر دو حالت استفاده شده و در حالت قطب بیشتر که سرعت کاهش میابد باعث افزایش  گشتاور می شود.

مبنای عملکرد

در ماشین‌های آسنکرون، سرعت میدان سنکرون ماشین از رابطهٔ  به دست می‌آید، که در آن ns سرعت سنکرون بر حسب بردقیقه، f فرکانس اصلی بر حسب هرتز و p شمار زوج‌قطب‌ها است. در عمل با توجه به وجود لغزش s، سرعت روتور از رابطهٔ به دست می‌آید. در نتیجه اگر ما تعداد قطب های ماشین را به وسیله تغییر در اتصال سیم پیچی تغییر دهیم یک تغییر سرعت گسسته در ماشین خواهیم داشت.

سه روش اتصال برای دالاندر:

مشخصه گشتاور دور در هریک از اتصالات:

مقایسه با دیگر روش‌های تغییر سرعت:

در اغلب مواردی که نیاز به استفاده از سرعت متغیر باشد، از ماشین‌های دی‌سی استفاده می‌شود. با این وجود کاربردهای خاصی وجود دارند که تنها دستیابی به چند سرعت معین و گسسته کفایت می‌کند، در این موارد استفاده از موتورهای قطب‌متغیر و چندسیم‌پیچه رایج است. از این میان، موتورهایی که تغییر قطب را با کمک سیم‌پیچ‌های مجزا انجام می‌دهند، حجم زیادی را در استاتور اشغال خواهند کرد. روش‌های مختلفی برای ایجاد موتورهای تک‌سیم‌پیچه‌ای که قطب و سرعت متغیر داشته باشند طراحی شده است؛ از میان آن‌هایی که نسبت دور ۱:۲ فراهم می‌کنند، موتور دالاندر به علت کمترپیچیده‌بودن چیدمان‌های کلیدزنی‌اش بیشترین کاربرد را یافته است. امروزه یک چیدمان نوین‌تر نیز که بر پایهٔ مدوله‌سازی دامنهٔ قطب کار می‌کند گسترش یافته است که از نظر تئوری اجازه می‌هد به هر نسبتی به غیر از نسبت ۲:۱ رایج نیز دست پیدا کنیم. این روش جدید به علت داشتن انعطاف‌پذیری و سادگی یکی از انتخاب‌های مطرح است.

همان طور که می دانیم موتورهای القایی تک فاز یک نقص جدی دارند . چون در سیم پیچی استاتور تنها یک فاز وجود دارد ، میدان مغناطیسی موتورالقایی تکفاز نمی چرخد . در عوض نوسان می کند ، یعنی بزرگ و کوچک می شود ، اما همیشه در یک امتداد باقی می ماند ، چون در استاتور میدان مغناطیسی دوار وجود ندارد ، موتور القایی تکفاز گشتاور راه اندازی ندارد .

این حقیقت را می توان به سادگی با آزمایش موتور در هنکامی که روتور آن ساکن است مشاهده کرد . شار استاتور ماشین ابتدا زیاد شده ، سپس کاهش می یابد ، اما همیشه در یک امتداد می ماند .

چون میدان مغناطیسی استاتور نمی چرخد ، بین میدان استاتور و میله های روتور حرکت نسبی وجود ندارد پس هیچ ولتاژ القایی ناشی از حرکت نسبی در روتور وجود ندارد ، از روتور هیچ جریانی در اثر حرکت نسبی نمی گذرد و هیچ گشتاوری القا نمی شود . در واقع در اثر عمل ترانسفورماتوری (dØ/dt) ولتاژی که در میله های روتور القا می شود و چون میله ها اتصال کوتاه اند ، از روتور جریان می گذرد . اما میدان ناشی از جریان رتور با میدان مغناطیسی استاتور هم امتداد است ، و هیچ گشتاور برآیندی در روتور ایجاد نمی کند .

در شرایط سکون ، موتور مانند ترانسفورماتوری است که سیم پیچی ثانویه آن اتصال کوتاه شده است .
این حقیقت که موتورهای القایی تکفاز ذاتا گشتاور راه اندازی ندارند ، مانعی جدی در توسعه زودرس موتورهای القایی بود . هنگامی که موتورهای القایی در اواخر دهه ی 1880 و اوایل دهه ی 1890 ابداع شدند ، اولین سیستم های قدرت موجود تکفاز HZ – 133 بودند . با مواد و تکنولوژی قابل دسترسی آن زمان ، ساخت موتوری که خوب کار کند غیر ممکن بود . تا اواسط دهه ی1890 که سیستم سه فاز HZ – 25 توسعه یافت ، موتورهای القایی کاربرد عملی نیافتند . ولی با شروع گردش روتور در آن گشتاور القایی تولید می شود . دو نظریه برای توجیه این گشتاور در روتور در حال گردش وجود دارد :
1- نظریه ی میدان دو گانه گردان(لبلان)
2- نظریه ی میدان متقاطع
فرضیه ی میدان دوگانه گردان موتور القایی تکفاز
بر اساس این نظریه میدان مغناطیسی ساکن با دامنه متغییر را می توان به دو میدان مغناطیسی دوار با دامنه های برابر و جهت های مختلف هم ، تجزیه کرد. موتور القایی به هریک از این دو میدان مغناطیسی جداگانه پاسخ می دهد و گشتاور برآیند ماشین مجموع گشتاورهای ناشی از دو میدان است.
شکل زیر نشان می دهد که چگونه می توان میدان مغناطیسی نوسانی ساکن رابه دو میدان مغناطیسی دوار برابر و ناهم جهت تجزیه کرد .

چگالی شار میدان مغناطیسی را با استفاده از رابطه ی زیر به دست می آید:
                                                                      (Bst=j(Bmax.cosωt                       
میدان مغناطیسی ساعتگرد را می توان به صورت زیر بیان کرد :

میدان مغناطیسی پادساعتگرد به صورت زیر است :
توجه کنید که جمع میدان مغناطیسی ساعتگرد و پادساعتگرد برابر میدان مغناطیسی ساکن Bs است :

در شکل زیر مشخصه ی گشتاور- سرعت موتور القایی سه  فاز در پاسخ به میدان مغناطیسی دوار تنها نشان داده شده است.

موتور القایی تکفاز به هریک از دو میدان مغناطیسی دوار موجود پاسخ می دهد، پس گشتاور القایی برآیند موتور با اختلاف دو منحنی گشتاور – سرعت برابر است. گشتاور برآیند در شکل زیر نشان داده شده است.

توجه کنید که در سرعت صفر هیچ گشتاور برآیندی وجود ندارد ، پس این موتور گشتاور راه اندازی ندارد.
مشخصه ی گشتاور – سرعت در شکل بالا توصیف دقیق گشتاور موتور تکفاز نیست. این منحنی از برهم نهی شدن دو مشخصه ی سه – فاز به دست آمد و ازاین حقیقت که در موتور تک فاز هر دو میدان به طور همزمان وجود دارند چشم پوشی شد.
اگر در حالی که موتور را وادار به چرخیدن در خلاف جهت میدان استاتور کرده ایم به آن توان اعمال می کنیم ، جریان های بسیار بزرگی از روتور می گذرد ، همنند شکل زیر
اما فرکانس روتور نیز خیلی بزرگ است ، که موجب می شود راکتانس روتور بسیار بیشتر از مفاومت اهمی آن باشد . به علت زیاد بودن راکتانس روتور ، جریان روتور نسبت به ولتاژ آن نزدیک به 90 درجه تاخیر داردو میدان مغناطیسی تولید شده توسط آن نزدیک 180 درجه با میدان مغناطیسی استاتور اختلاف دارد.
گشتاور القایی در موتور با سینوس زاویه بین دو میدان متناسب است، و سینوس یک زاویه  نزدیک 180 درجه عدد بسیار کوچکی است . گشتاور موتور بسیار کوچک است، و تنها به ازای جریان های بزرگ اثر زوایای میدان مغناطیسی  تا اندازه ای جبران می شود .
از سوی دیگر ، در موتور تک فاز هم میدان مغناطیسی پیشرو وجود دارد و هم میدان مغناطیسی پسرو ، و هردو در اثر یک جریان به وجود می آیند . هر یک از میدان های مغناطیسی پیشرو و پسرو درموتور قسمتی از ولتاژ کل استاتور را می سازند واز این جهت با هم سری هستند . چون هر دو میدان مغناطیسی وجود دارند ، میدان مغناطیسی پیشرو (که مقاومت موثر زیاد        را دارد) جریان استاتور را (که تولید کننده ی هردو میدان پیشرو و پسرو است) محدود می کند. چون جریان تامین کننده ی میدان مغناطیسی پسرو در استاتور به مقدار کوچکی محدود می شود و چون میدان مغناطیسی پسروی روتور ، زاویه ی بزرگی نسبت به میدان مغناطیسی پسرو استاتور دارد ، گشتاور ناشی از میدان های مغناطیسی پسرو در نزدیکی سرعت سنکرون بسیار کوچک است.
مشخصه ی دقیقتر گشتاور – سرعت موتور القایی تکفاز در شکل زیر آمده است
علاوه بر گشتاور برآیند متوسطی که در شکل بالا آمده است ، گشتاور نوساناتی ، با دو برابر فرکانس استاتور دارد. این نوسانات به این دلیل ایجاد می شود که در هر تناوب میدان های مغناطیسی پیشرو و پسرو دو بار از برابر هم عبور می کنند. هر چند مفدار متوسط  این گشتاور نوسانی صفر است . اما لرزش را زیاد می کند و موجب می شود که موتور القایی تک فاز از موتور سه فاز هم اندازه اش پر سرو صدا باشد. راهی برای حذف این نوسانات وجود ندارد ، چون توان لحظه ای ورودی مدار تک فاز همیشه شکل نوسانی دارد. طراح این ماشین باید این لرزش ذاتی را در طرح مکانیکی موتورهای تکفاز در نظر بگیرد.
نظریه ی میدان متقاطع موتورهای القایی تکفاز
در نظریه ی میدان متقاطع به موتورهای القایی از دیدگاه دیگری نگریسته می شود . این نظریه با ولتاژ ها و جریان هایی که میدان مغناطیسی ساکن استاتور می تواند در میله های روتور درحال دوران القا کند سرو کار دارد.
یک موتور القایی تکفاز را در نظر بگیرید که روتور آن به کمک یک وسیله ی خارجی سرعت گرفته است. شکل زیر چنین موتوری را نشان می دهد
در میله های این موتور ولتاژهایی القا می شود ، ماکزیمم این ولتاژ در سیم پیچی هایی که از برابر سیم پیچی های استاتور می گذرند القا می شود . این ولتاژها در روتور جریان ایجاد می کنند ،اما چون راکتانس روتور زیاد است ، جریان تقریبا 90 درجه نسبت به ولتاژ پسفاز است. چون روتور تقریبا با سرعت سنکرون می گردد ، این تاخیر 90 درجه ای جریان یک اختلاف زاویه ای تقریبا 90 درجه ای بین صفحه ی حداکثر ولتاژ روتور و صفحه ی حداکثر جریان ایجاد می کند .
شکل زیر میدان مغناطیسی حاصل در روتور را نشان می دهد
به علت تلفات درون روتور ، میدان مغناطیسی روتور تا حدی کوچکتر از میدان مغناطیسی استاتور است، اما هم از نظر مکانی و هم از نظر زمانی نزدیک به 90 درجه با هم اختلاف دارند . اگر این دو میدان مغناطیسی را در زمان های مختلف به هم جمع کنیم ، می بینیم که میدان مغناطیسی کل موتور در جهت پادساعتگرد دوران می کند ، مانند شکل زیر :
به علت وجود یک میدان مغناطیسی دوار ، موتور القایی گشتاور خالصی را در جهت حرکت ایجاد می کند واین گشتاور موجب ادامه گردش روتور می شود .
اگر موتور از اول در جهت ساعتگرد چرخانده شده بود ، گشتاور حاصل ساعتگرد می بود ، وباز ادامه ی گردش روتور راسبب می شد

موتورهای فاز- شکسته
موتور فاز-  شکسته موتور القایی تکفازی است که دو سیم پیچی استاتور دارد, سیم پیچی اصلی (M) و سیم پیچی کمکی راه اندازی (A)  همانند شکل زیر :

این دو سیم پیچی در استاتور 90 درجه ی الکتریکی از هم فاصله دارند , و سیم پیچی کمکی به صورتی طراحی شده که در سرعت معینی به وسیله ی کلید گریز از مرکز از مدار خارج می شود . طرح سیم پیچ کمکی طوری است که نسبت مفاومت به راکتانس آن بیشتر از سیم پیچی اصلی است , به طوری که فاز جریان سیم پیچی کمکی از فاز جریان سیم پیچی اصلی جلوتر است. معمولا این نسبت  R/X  بزرگتر با استفاده از سیم های نازک تر در سیم پیچی کمکی به وجود می آید . به کار بردن سیم های نازک تر در سیم پیچی کمکی از این جهت مجاز است که این سیم پیچی تنها در راه اندازی به کار می رود و همیشه حامل جریان نیست .
چون جریان سیم پیچی کمکی نسبت به جریان سیم پیچی اصلی پیشفاز است , میدان مغناطیسی BA قبل از میدان مغناطیسی اصلی BM به ماکزیمم می رسد . چون ابتدا BA  ماکزیمم می شود و بعد BM , میدانت مغناطیسی در جهت پاد ساعتگرد می چرخد . به عبارت دیگر , سیم پیچی کمکی باعث می شود که یکی از دو میدان مغناطیسی دوار و ناهم جهت استاتور از دیگری بزرگتر شود و گشتاور راه اندازی خالص دیگر صفر نباشد .

مشخصه ی گشتاور-  سرعت موتور فاز شکسته به صورت زیر می باشد :

در شکل زیر نمودار برش خورده یک موتور فاز- شکسته نشان داده شده است. سیم پیچی اصلی و کمکی را به سادگی می توان دید ( سیم پیچی های کمکی سیم های نازک تر دارند ),  کلید گریز از مرکز که هنگام رسیدن موتور به سرعت کار عادی سیم پیچ کمکی را از مدار قطع ( خارج ) می کند نیز در شکل دیده می شود.

درموتورهای القایی فاز- شکسته جریان سیم پیچی کمکی همواره قبل از جریان سیم پیچی اصلی ماکزیمم می شود , جهت چرخش موتور به این بستگی دارد که زاویه ی فضایی میدان مغناطیسی سیم پیچی کمکی 90درجه جلوتر یا 90 درجه عقب تر از زاویه ی میدان مغناطیسی اصلی قرار گرفته باشد. چون تنها با تعویض  اتصالات سیم پیچی کمکی می توان این زاویه را تغییر داد , جهت چرخش موتور را می توان با جابه جا کردن اتصالات سیم پیچی کمکی عکس کرد, بی ان که سیم پیچی اصلی تغییر داده شود.
کاربرد موتورهای فاز- شکسته
گشتاور راه اندازی موتورهای فاز- شکسته متوسط و جریان راه اندازی آنها نسبتا کم است. این موتورها در کاربردهایی نظیر پنکه , دمنده ها و پمپ های گریز از مرکز , که گشتاور راه اندازی خیلی زیادی لازم ندارند  به کار میروند . این موتورها دراندازه های کمتر از یک اسب بخار یافت می شوند و کاملا ارزان قیمت هستند.

موتورهای یکفاز با راه انداز خازنی
در بعضی کاربردها , گشتاور راه اندازی تولید شده توسط موتور فاز- شکسته بار روی محور موتور کافی نیست. دراین حالت می توان از موتورهای با راه انداز خازنی استفاده کرد . مدار معادل و منحنی موتور یکفاز با راه انداز خازنی همانند شکل زیر :

در موتور با راه انداز خازنی , یک خازن با سیم پیچی کمکی موتور سری می شود . با انتخاب مناسب اندازه ی خازن , می توان نیرو محرکه ی مغناطیسی ناشی از جریان راه اندازی سیم پیچی کمکی را با نیرو محرکه ی مغناطیسی ناشی از جریان سیم پیچی اصلی برابر کرد , و زاویه ی فاز جریان سیم پیچی کمکی را نسبت به جریان سیم پیچی اصلی 90 درجه جلو انداخت . چون دوسیم پیچی 90 درجه اختلاف مکانی دارند, اختلاف فاز 90 درجه جریان ها یک میدان مغناطیسی یکنواخت دوار در استاتور ایجاد می کند , و رفتار موتور درست به گونه ای است که انگار با منبع تغذیه سه فاز راه اندازی شده است . در این حالت, گشتاور راه اندازی موتور می تواند 300 درصد مفدار نامی اش باشد, مانند شکل زیر :
کاربرد موتورهای با راه انداز خازنی
موتورهای با راه اندازی خازنی از موتورهای فاز شکسته گرانترند و در کاربردهایی به کار می رود که گشتاور راه اندازی بزرگ کاملا ضروری است. نمونه هایی از کاربردهای این موتورها عبارتند از : کمپرسورها , پمپ ها, تهویه های مطبوع ودیگر تجهیزاتی که باید زیر بار راه اندازی شوند
موتورهای یکفاز با خازن دائم کار  
دراین موتورها یک خازن روغنی به منظور افزایش اختلاف فاز بین جریان راه انداز و اصلی در سیم بندی به کار می رود ونیاز به کلید یا رله به منظور خارج کردن سیم بندی راه انداز از مدار نیست . راندمان این موتورها زیاد و گشتاور راه اندازی آنها 50 تا 100 درصد گشتاور نامی است . ضریب توان این موتورها زیاد و نسبت به موتورهای با راه انداز مقاومتی از سرو صدای کمتری برخوردارند .
تعویض جهت چرخش آن سریع است و کنترل دور آن توسط کنترل ولتاژ به راحتی صورت می گیرد.
در شکل زیر مدار الکتریکی و دیاگرام برداری جریان و ولتاژ یک موتور یکفاز با خاز دائم کار نمایش داده شده است:
تغییر جهت چرخش موتورهای یکفاز با خازن دایم کار
معکوس کردن جهت چرخش این موتور نظیر موتور با راه انداز مفاومتی است . در کارهای مختلف که نیاز به تغییر جهت سریع می باشد اصولا موتور یک فاز را به صورت دو فاز, سیم بندی می نمایند سپس توسط خازن دائم کار روغنی و تایمر یا کلید مخصوص چپگرد – راستگرد جهت چرخش موتور را تغییر می دهند . در این گونه موتورها , خازن دایم نوعا حدود 10 تا20 درصد خازن راه اندازی است.  از این روش بیشتر در حدیده و قلاویز کاری و موتورهای شستشوی لباسشویی که نیاز به چپگرد

-راستگرد دارند استفاده می شود مانند شکل زیر :

کاربرد موتورهای خازن دائم کار:

این موتورها برای پنکه های رومیزی ,پنکه های سقفی ,دمنده ها, موتور لباسشویی, آبمیوه گیری, پمپ آب و مواردی مهنیاز به جهت چرخش سزیع باشد مورد استفاده قرار می گیرد.

موتور یکفاز دو خازنی
موتور دو خازنی گشتاور راه اندازی و گشتاور کار بزرکی دارد. در این موتور القایی یکفاز دو خازن موازی در ابتدای راه اندازی با یکی از سیم پیچ ها به صورت سری بکار گرفته می شوند. یکی از خازن ها الکترولیتی و دیگری روغنی می باشد. ظرفیت خازن الکترولیتی معمولا چند برابر ظرفیت خازن روغنی می باشد. در موقع راه اندازی خازن الکترولیت در 75% دور نامی موتور توسط رله مغناطیسی یا کلید گریز از مرکز از مدار خارج شده وسیم پیچی کمکی با خازن دایم کار با سیم پیچی اصلی در مدار باقی می ماند . نمونه ای از یک موتور دو خازنی را می توان در شکل زیر مشاهده کرد
مزایای موتور دو خازنی
گشتاور راه اندازی زیاد , کار ملایم , گشتاور خوب در حال کار می باشد. سیم پیچی های اصلی و کمکی این موتورها مشابه یکدیگر هستند.
 کاربرد موتورهای تکفاز دو خازنی
موتورهای دو خازنی در یخچال های صنعتی , کمپرسورها, سوخت پاش ها, موتورهای بالابر, دستگاه های چند کاره ی نجاری و پمپ ها به طور کلی مواردی که لازم است تا موتورهای یک فاز دو خازنی گشتاور راه اندازی و نیز گشتاور زیاد ایجاد کنند.
تغییر جهت چرخش موتورهای تکفاز دو خازنی
برای معکوس کردن  جهت چرخش موتور های دوخازنی مانند موتورهای با راه انداز خازنی عمل می شود, یعنی می توان با تعویض دو سر سیم پیچی های آن این کار را انجام داد

برای راه اندازی ایمن موتور سنکرون سه روش اساسی زیر می تواند به کار رود :

1)کاهش سرعت میدان مغناطیسی(توسط کاهش فرکانس الکتریکی)

2)استفاده از یک گراننده اولیه

3)استفاده از سیم پیچ های میرایی (قفس لبلان)

1)راه اندازی موتور با کاهش فرکانس الکتریکی :

چناچه سرعت چرخش میدان مغناطیسی استاتور به اندازه کافی کم باشد رتور مشکلی از نظر شتاب گرفتن و قفل شدن با میدان مغناطیسی استاتور نخواهد داشت.سرعت میدان مغناطیسی استاتور را میتوان با افزایش تدرجی Fs تا مقدار نامی به سرعت کار عادی رساند .

نکته:وقتی موتور سنکرون در سرعتی کم تر از سرعت نامی کار می کند ولتاژ داخلی آن (Eph=k.Φm.ωs )کم تر از مقدار معمول شده لذا جریان استاتور بالا می رود پس باید در هنگام راه اندازی به روش فوق دقت شود که همزمان با کاهش فرکانس ولتاژ نیز کاهش یابد تا به موتور آسیبی نرسد.

2)راه اندازی موتور به وسیله گرداننده اولیه خارجی:

در این روش توسط یک موتور راه انداز خارجی سرعت رتور را به سرعت سنکرون رسانده و سپس ماشین سنکرون را مانند یک مولد با سیستم قدرتش موازی کرده موتور راه انداز را از محور ماشین جدا می کنیم وقتی موتور راه انداز جداشود سرعت محور ماشین کم می شود میدان مغناطیسی رتور (Br) از میدان برآیند فاصله هوایی(Bnet) عقب می افتد و ماشین سنکرون مانند موتور عمل می کند وقتی عمل راه اندازی تمام شد می توان مانند تمامی موتور ها بار دلخواه را به شفت موتور وصل نموده .

نکته:موتور راه انداز خارجی تنها باید بر لختی موتور بی بار غلبه کند لذا قدرت آن بسیار کم تر از موتور اصلی می باشد.

نکته:بیشتر موتور های سنکرون بزرگ دارای سیستم تحریک بدون جاروبک (شامل تحریک راهنما) می باشد که روی محور آن ها سوار استو معمولا می توان از این ماشین های تحریک به عنوان موتور راه انداز استفاده نمود.

3)راه اندازی موتور با استفاده از سیم پیچ های میرایی(قفس لبلان):

سیم پیچ های میرایی میله های خاصی هستند که در شیارهایی در رخ قطب های موتور سنکرون کار گذاشته می شوند و آن ها را توسط حلقه هایی در هر دو آن ها اتصال کوتاه می کنند.

چناچه در ابتدای راه اندازی منبع تحریک قطع باشد میدان دوار  استاتور در سیم پیچ های میرایی یک ولتاژ القا می کنند و رتور مانند رتور یک موتور آسنکرون دور گرفته و راه اندازی می شوند به طور خلاصه چناچه موتور سنکرونی سیم پیچ میرایی داشته باشد می توان آن را به صورت زیر راه اندازی نمود:

1-سیم پیچ میدان تحریک را از منبع تغذیه قطع نمود و آن را اتصال کوتاه می کنیم

2-ولتاژ سه فاز به استاتور اعمال می کنیم.و می گذاریم رتور مانند یک موتور القایی با سرعتی نزدیک به سرعت سنکرون شتاب بگیرد(پس باید موتور بی بار باشد تا سرعتش نزدیک Ns یا  ωs گردد) .

3-مدار میدان DC را به منبع تغذیه وصل می نماییم لذا موتور با سرعت سنکرون به کار خود ادامه می دهد پس حالا می توان بار دلخواه را نیز روی رتور قرار داد .

نکته:علت اتصال کوتاه نمودن تحریک جلوگیری از ایجاد ولتاژ القایی بالا در دو سر جاروبک ها می باشد.

نکته:در بعضی از کتب به سیم پیچی های میرایی قفس لبلان و یا دمپر نیز می گویند.

نکته:وقتی موتور در سرعت نامی کار میکند ولتاژ و جریان القایی در قفس لبلان صفر می باشد.

عیب یابی الکتروموتور بخش 2

موتور هاي الکتريکي ازقبیل آسنکرون – قطب چاکدار- يونيورسال  به عیب یابی آن ها می پردازیم:

درسیستم های گرداننده مهمترین اجزاءآن موتورها می باشند .موتور ها انرژي الکتريکي را به انرژي مکانيکي تبديل مي کنند. گشتاور ورودی آن الکتریکی وگشتاور خروجی آن القایی می باشد

الكتروموتور ها را مي توان به سه دسته کلي تقسيم کرد:

1) موتور هاي آسنکرون

2) موتور هاي يونيورسال

3) موتور با قطب چاکدار

موتور هاي آسنکرون:

که با برق AC کار مي کنند از دو قسمت روتور(متحرک) واستاتور(ثابت) ساخته شده اند. زمانی که ماموتور را روشن میکنیم در شيار هاي استاتور يک ميدان مغناطيسي دوار بوجود مي آورید  که اين ميدان برروتور که قسمت گردنده موتور و داراي محور انتقال حرکت مي باشد نيز تاثیرگذاشته  ودر آن میدان مغناطيسي بوجود مي آيد .دراین حالت با به وجود آمدن قطب هاي مغناطيسي هم نام وغيرهم نام عمل جذب ودفع انجام می شود که باعث حرکت چرخشي روتور مي گردد. براي راه اندازي موتور ها از حالت ثابت به متحرک  روش هاي مختلفي بکار برده میشود که مهمترين آن ها عبارتند از:

الف- آسنکرون با راه انداز بدون خازن  که به اصطلاح کلاجی گفته می شود :

در اين موتور به غير از سيم پيچي هاي اصلي يک سري سيم پيچ کمکي نيز قرار دارد. که باعث به وجودآمدن یک ميدان مغناطيسي ديگري با فاصله زماني با ميدان مغناطيسي اصلي شکل میگیرد که باعث چرخش پرقدرت تر موتور مي گردد. پس از اين که سرعت موتور به 75 درصد سرعت نامی برسد کلید گریز ازمرکز عمل میکند وسیم پیچ کمکی را ازمدار خارج میکند .

ب – آسنکرون با راه انداز خازن موقت :

اين موتور ها داراي علامت اختصاري CSM مي باشند وداراي يک خازن الکتروليتي با ظرفيت حدود 200 الي 500 ميکرو فاراد است. که باسيم پيچ کمکي به طور سري بسته شده وهر دوي آنها باسيم پيچ اصلي موازي شده است . خازن وسيم پيچ کمکي يک اختلاف فاز ودو ميدان مغناطيسي بوجود مي آورد که باعث چرخش موتور مي گردد. در اين موتور نيز کليد گريز از مرکز سيم پيچ کمکي را از مدار خارج مي کند.برای توضیحات بیشتر اینجا را کلیک کنید

ج – آسنکرون با راه انداز خازن موقت وخازن دايم :

این موتور دارای دوخازن می باشد که یکی به صورت موازی باکلید گریزازمرکزمی باشد ودیگری با کلید گریزازمرکز سری است  زمانی که کلید گریز ازمرکز عمل کند يکي از خازن ها پس از راه اندازي از مدار خارج شده وخازن ديگر در حالتي که با سيم پيچ کمکي سري مي باشد در مدار باقي مي ماند.برای توضیحات بیشتر اینجا را کلیک کنید

د – آسنکرون با راه انداز خازن دايمي :

در اين موتور ها که داراي قدرت کم تري نسبت به موتور هاي قبلي هستند از يک خازن که با سيم پيچ کمکي سري بسته شده است استفادهمی شود و این موتور ها فاقد کلید گریز ازمرکز می باشند  بنابر اين خازن به همراه سيم پيچ کمکي هميشه در مدار باقي می ماند.برای توضیحات بیشتر اینجا را کلیک کنید

اطلاعات عمومي در مورد الكتروموتور شناسايي سيم پيچ هاي اصلي وکمکي:

• سيم پيچ هاي اصلي در زير شيار ها و سيم پيچ کمکي در رو قرار گرفته شده اند .
• سطح مقطع سيم هاي کمکي هميشه از سيم هاي اصلي کمتر است.
• سيم پيچ کمکي داراي مقاومت بيشتري نسبت به سيم پيچ اصلي است ودر ضمن خازن با سيم پيچ کمکي سري شده است.

عيب يابي موتور هاي آسنکرون – معيوب شدن موتور ها يا مربوط به قطعات برقي مثل سيم پيچ ها وخازن است يا مربوط به قطعات مکانيکي مثل بلبرينگ و بوشن هامی باشد .

اطلاعات عمومي در مورد الكتروموتور عيب يابي قطعات برقي:

عيب 11 – هنگامی که موتور روشن می شود, فیوز عمل می کندوموتور خاموش می شود.

علت 11- درمدار اصلی موتور اتصال کوتاه رخ داده است  .

رفع عيب 11 – دوشاخه ،سيم هاي رابط وکلمپ را بررسي کرده در صورت پيدا کردن محل اتصالي آن را رفع  مي نماييم.

عيب 12-هنگامی که موتورروشن می شود ,فیوزعمل می کند وموتور خاموش می شود.

علت 12 – زمانی که موتور سوخته باشد.

رفع عيب 12 – با مشاهده استاتور وسيم پيچ هاي موتور عيب حاصله مشخص می شود وبراي رفع آن بايد موتورکامل سيم پيچي شود

عيب 13 – هنگامی که موتور روشن می شود, فیوز عمل می کندوموتور خاموش می شود.

علت 13 – خازن اتصال کوتاه شده است.

رفع عيب 13 – زمانی که ما خازن را ازمدار خارج کنیم وموتور را روشن کنیم اگر فیوز عمل نکند مشخص می شود موتور سالم است وبايد خازن را تعويض نمود.

اطلاعات عمومي در مورد الكتروموتور عيب يابي قطعات مکانيکي

عيب 1 – رتورالکتروموتور چه در حالت روشن وچه در حالت خاموش به سختي حرکت مي کند.

علت 1 – خراب شدن بلبرینگ وهمچنین یاتاقان های دوسرموتور  .

رفع عيب 1 – خراب شدن بلبرينگ ها شامل  1 – حلقه های بلبرینگ ترک برداشته است ویاترک برداشتن ساچمه ها و غلطک ها  2- به دلیل اینکه ذرات سخت دربین ساچمه ها قرار میگیرد باعث به وجود آمدن حفره وشیار می شود. ج – گريپاژ که ناشي از کثيفي و سخت شدن گريس بلبرينگ مي باشد. د – فرسودگي وپوسيدگي – که به علت درست جا نزدن بلبرينگ ونفوذ رطوبت وهمچنین عدم گريس کاري مناسب بوجود مي آيد. براي تشخيص عیب های گفته شده. بلبرينگ را از نظر ظاهري مشاهده ولقي بين حلقه وساچمه را امتحان مي کنيم. همچنین با چرخاندن بلبریتگ صدار غیرعادی شنیده شودمشخص می شود بلبرینگ خراب است که بايد بلبرینگ تعويض گردد.

عيب 2 – بعضی مواقع رتور الکتروموتور با صدای زیادی می چرخد.

علت 2 – گشاد بودن بلبرینگ درجای خود .

رفع عيب 2 – بلبرینگ درجای خود قشنگ جا نرفته است  وقشنگ گیرس کاری نکردن بلبرینگ  باعث لقي بلبرينگ در جاي خود شود. رفع عيب- باید بلبرینگ در صورت معيوب بودن عوض شود ویا آن را تراشکاری کرد.

2) موتور هاي يونيورسال

اين موتور ها که هم با جريان متناوب وهم با جريان مستقيم کار مي کنند از دو قسمت اصلي تشکيل شده اند:

الف: قطب ها

ب – آرميچر

در موتور یونیورسال ميدان مغناطيسي قطب ها بر خلاف موتور هاي آسنکرون دوار نيست وسيم پيچ آرميچر که قسمت گردنده موتور است با سيم پيچ قطب ها سري بسته شده است . زمانی که جریان ازمدار عبورمی کند خطوط میدان مغناطيسي قطب ها با خطوط میدان آرميچر عکس العمل نشان داده وباعث گردش موتور مي شود.یکی از ویژگی های این موتورسرعت بالای این موتور هابوده وخيلي سريع به سرعت نهايي مي رسند. کاربرد این موتور ها در اکثر لوازم برقي خانگي مثل چرخ گوشت، آب ميوه گيري ،هم زن ،آسياب ,جاروبرقی و… استفاده مي شود. براي برقراري ارتباط الکتریکی بین قطب ها با آرميچر که گردان مي باشد از قطعه اي بنام کلکتور استفاده مي شود. کلکتور از تيغه هاي مسي کنار هم تشکيل شده است که به شکل استوانه روي محور قرار دارد. تيغه  ها ازیکدیگر واز محور آرميچر بوسيله ميکا عايق شده اند وسيم پيچ هاي داخل شيار آرميچر به وسيله پيچک ها به يکديگر وصل مي شوند. دو قطعه ذغال به همراه فنر پشت آن ها ارتباط الکتریکی بین  قطب ها با کلکتور را ميسر مي سازد.برای توضیح بیشتر برای موتورهای یونیورسال اینجا راکلیک کنید

اطلاعات عمومي در مورد الكتروموتور عيب يابي الکتروموتورهاي يونيور سال

عيب 1 – موتور روشن نمي شود.

علت 1 – قطع  برق.

رفع عيب 1 – پريز ،دوشاخه وسيم رابط را با آوامتر آزمايش نموده و رفع عيب مي کنيم.

عيب 2 – موتور روشن نمي شود.

علت 2 – کوتاه شدن ذغال ها.

رفع عيب 2 – چون ذغال ها جزيي از مدار سري موتور مي باشد.با کوتاه شدن آن ها ممکن است مدار قطع گردد وموتور روشن نشود با تعويض ذغال رفع عيب مي شود در صورت نبودن ذغال در اندازه مورد نظر مي توان از ذغال بزرگ تر استفاده کرده وبا سوهان آن را به اندازه دلخواه در آورد.

عيب 3 – موتور روشن نمي شود.

علت 3 – خرابي فنر ذغال ها

رفع عيب 3 – به منظور درگير بودن هميشگي ذغال با کلکتور از قطعه اي فنر در پشت ذغال استفاده مي شود گاهي در اثر رطوبت ويا کار زياد خاصيت خود را از دست داده ومدار قطع مي گردد. باتعويض فنر رفع عيب مي شود.

اطلاعات عمومي در مورد الكتروموتور روشهای مختلف راه اندازی موتورهای آسنكرون

موتورهای آسنكرون با توجه به قدرت و ولتاژ آن به طریق مختلف راه اندازی ميشوند و با توجه به اينكه موتور در لحظه شروع به كار جريان زيادی مي كشد و اين جريان زياد علاوه بر اينكه به خود موتور صدمه ميزند به مصرف كننده های ديگری كه از اين خط تغذيه می كنند لطمه زده و كار آنها را مختل می سازد.

بنابراين برای كم كردن جريان شروع به كار موتور بايد چاره ای انديشيد؟؟

معمولاً به روشهای زير راه اندازی مي شود در نتيجه جريان راه اندازی‌ كم مي شود:

1) به طور مستقيم

2) توسط كليد يا مدار ستاره – مثلث

3) توسط كمپانساتور

4)راه اندازی بوسيله اضافه كردن مقاومت در مدار روتور

5) راه اندازی بوسيله داخل كردن مقاومت در مدار استاتور

1- راه اندازی موتور به طور مستقيم: برای‌ موتورهايی كه بزرگ نيستند و‌ آمپر زيادی از شبكه نمی كشند بوسيله يك كليد سه قطبی به شبكه متصل مي شوند.

2- راه اندازی ستاره – مثلث: ابتدا ولتاژ اوليه را كه بر هر فاز متصل ميشود ،‌ را كم مى كنيم سپس وقتي كه موتور به دور نرمال خود رسيد ولتاژی كه به هر فاز می رسد را زياد می كنيم.

بنابراين در لحظه اول كليد به حالت ستاره بوده يعنی ولتاژ دو سر هر فاز به u/√3 تقليل می يابد در نتيجه موتور با توان 3/1 توان نامی خود كار می كند.

استعمال كليد روی انواع موتورها با روتور قفسه ای يا روتور سيم پيچی امكان پذير است. ولی در موتورهايی كه با بار زياد كار می كنند از كليد برای راه اندازی استفاده نمی شود. چون گشتاور مقاوم بار زياد است.

3- راه اندازی توسط كمپانساتور: اين وسيله راه اندازی كه اتوترانسفورماتور كاهنده است بين موتور و شبكه قرار می گيرد. اين طريق راه اندازی به دليل اينكه جريان شروع به كار و گشتاور شروع به كار هر دو به يك نسبت پايين می آيند خيلی خوب است. ولی چون هزينه آن گراناست فقط در موتورهايی كه قدرت زياد دارند استفاده می شوند.

4- راه اندازی موتورهای قفسه ای بوسيله قرار دادن مقاومت سر راه استاتور: برای جلوگيری از عبور جريان زياد در موقع راه اندازی موتور ميتوان مقاومت هايی به طور سری سر راه سيم پيچی هایموتور قرار دارد. و به تدريج كه موتور دور می گيرد دسته مقاومتهای راه انداز را به طرف چپ حركت داده در اين صورت كم كم مقاومتها از سر راه مدار خارج مي شود.

اين طريق راه اندازی به دليل تلفات انرژی در مقاومتها زياد و نيروی كشش در لحظه شروع به كار كم ، استعمال كمی دارد.

5- راه اندازی موتورهای آسنكرون با روتور سيم پيچی با قرار دادن مقاومت سر راه روتور: تمام مقاومتهای راه انداز را سر راه سيم پيچی روتور قرار داد . بدين وسيله مقاومت مدار سيم پيچی روتور را به حداكثر مقدار خود ميرسانند و سپس استاتور را به شبكه برق وصل می كنند . مقاومت روئستای روتور به تدريج از مدار خارج م يشود.

اطلاعات عمومي در مورد الكتروموتور پيدا كردن سرسيم های موتور آسنكرون UVW-XYZ

آيا می دانيد اگر موتور آسنكرونی سه فازی داشته باشيم و 6 سر سيم ، كه سر سيم های آن مشخص نيست ، چه بايد كرد؟؟

اگر اين سر سيم ها اشتباه وصل شود در عملكرد موتور چه تغييری حاصل می شود؟

اطلاعات عمومي در مورد الكتروموتور تعيين آرايش كلافها در شيار

موتورهای سه فاز از سه سيم پيچ تشكيل شده كه هر كدام از اين سيم پيچها 3/1 شيارهای استاتور را اشغال می كند. اين سيم پيچها به فاز اول (R) ، فاز دوم (S) ، فاز سوم (T) شناسايی می شوند.

سيم پيچی كه از فاز Rتغذيه می كند شروع سيم پيچی را (U ) و انتهای آنرا با ( X )

سيم پيچی كه از فاز S تغذيه می كند شروع سيم پيچی را (V ) و انتهای آنرا با ( Y )

سيم پيچی كه از فاز T تغذيه می كند شروع سيم پيچی را (W ) و انتهای آنرا با ( Z )

اطلاعات عمومي در مورد الكتروموتور برای يافتن سر سيم ها‌

ابتدا بايد دو سر هر كلاف را پيدا كنيد از مولتی متر يا هر روش ديگری كه می شناسيد. ( يك سر مولتی متر را به يك سر سيم گرفته ، سر ديگر مولتی متر را با 5 سر سيم باقی مانده امتحان می كنيد . هر كدام كه راه داد ، آن يك كلاف سيم پيچ است).

اطلاعات عمومي در مورد الكتروموتور اشتباه در سرسيم ها

همانطور كه می دانيم موتور سه فاز از سه سيم پيچ تشكيل شده است.كه هر كدام از سيم پيچها 3/1 شيارهای استاتور را اشغال كرده وباعث تشكيل قطب در موتور می شود و قطب ها حركت دورانی به روتورمی دهد. حال اگر سر سيمی تغيير كند در موتور ايجاد قطب نمی شود و موتور حركت نمی كند و می تواند باعث سوختن موتور شود .

قبل از انجام كار اگر بار روی موتور قرار دارد بار را از روی موتور برداريد.

اطلاعات عمومي در مورد الكتروموتور تنظيم دور موتورهای آسنكرون

با دانستن رابطهNr=[60f/p](1-S) دور موتور آسنكرون را ميتوان به طريقه های زير تنظيم نمود:

1) تغيير فركانس ولتاژ شبكه

2) تغيير قطبها

3) داخل كردن مقاومت در مدار روتور

4) تغيير ولتاژ موتور

1. تغيير دور بوسيله تغيير فركانس: با تغيير فركانس سرعت سنكرون تغيير ميكند و دور موتور تغيير ميكند . ميتوان برای تغيير فركانس از يك مولد يا مبدل فركانس استفاده نمود. و يك يا چند موتور القايی كه در شرايط مشابهی كار می كنند بوسيله آنها تغذيه شوند. مانند موتور ماشينهای كارخانه فولاد سازی و موتورهای محرك ماشين نساجی
2. تغيير دور بوسيله تغيير عده جفت قطبها: اين تغيير را در موتورهای آسنكرونی است كه بتوان با سيم پيچهای‌ آن تغيير قطب داد كه اين حالت در موتورهای دو سرعته ( دالاندر ) ديده می شود كه ميتوان با كليد ( دالاندر ) دور موتور را تغيير داد.
3. تغيير دور با داخل كردن مقاومت در مدار روتور: در موتورهای آسنكرون با روتور سيم پيچر شده با تغيير مقاوت مدار روتور ميتوان سرعت گردش روتور را تنظيم كرد ولی چون راندمان موتور بر اثر تغيير دور تغيير مي كند در نتيجه كاربرد اين روش خيلی كم است

4.تغيير دور با تغيير ولتاژ: از اين روش در موتورهای كوچك مانند پنكه و … استفاده مي شود.

اطلاعات عمومي در مورد الكتروموتور موتور آسنكرون با روتور سيم پيچی شده (روتور رينگی)

5)روتور سيم پيچی شده: به جای ميله ، استاتور را می توان سيم پيچی سه فاز كرد و اينسيم پيچها را به صورت ستاره وصل می كنيم. درروی محور اين موتور سه حلقه كه نسبت به هم و نسبت به محور عايق هستند (رينگ) قرار دارد. سه سر سيم پيچی روتور به اين سه حلقه متصل می شود و به وسيله جاروبكهائی كه روی حلقه ها تكيه دارند به يك مقاومت سه فاز ستاره متصل مي شود.

اطلاعات عمومي در مورد الكتروموتور مزايای موتور آسنكرون با روتور سيم پيچی شده

در موقع شروع به كار گشتاور قوی دارد .

بر خلاف موتور آسنكرون با روتور قفسه ای كه جريان شروع به كار آنها كم است جريان شروع به كار كمی‌ دارد .

سرعت آن در مقابل بارهای مختلف تقريباً ثابت است .

تعداد دور آن تا حدی قابل تنظيم است .( با كم و زياد كردن رئوستا راه انداز)

مي توان تا حدی بار آن را زياد كرد .

اطلاعات عمومي در مورد الكتروموتور معايب موتورهای آسنكرون با روتور سيم پيچی شده

در مقابل تغيير ولتاژ حساسيت دارد .

ضريب قدرت آن در موقعيكه بار به حد نرمال نيست كم می باشد .

ضريب قدرت آنها نسبت به ضريب قدرت موتور آسنكرون با روتور قفسه ای كمتر است.

موارد استفاده و كاربرد موتورهای آسنكرونبا روتور سيم پيچی شده:

از موتور آسنكرون با روتور سيم پيچی شده :برای قدرت های خيلی زياد مخصوصاً اگر با فشار قوی باشد استفاده می شود و يا اينكه در موقع شروع به كار، موتور احتياج به گشتاور زياد داشته باشد مانند به راه انداختن ترن يا جرثقيلها و غيره

اطلاعات عمومي در مورد الكتروموتور راه اندازي موتورهاي سنكرون در حالت بارداري

ساختمان : استاتور موتورهاي سنكرون از نظر ساختمان دقيقاً مشابه استاتور موتورهاي القايي است سيم پيچهاي سه فاز آن در داخل شيارهاي هسته آهني استاتور تعبيه شده كه وظيفه آنها ايجاد ميدان دوار در هسته استاتور است.

روتور اين موتور به صورت يكپارچه يا از ورقهاي مغناطيسي ساخته مي شود و بر روي آن يك سيم پيچي جريان مستقيم به نام سيم پيچ تحريك نصب مي شود.

جريان تغذيه سيم پيچي تحريك روتور، از طريق دو حلقه كه بر روي محور روتور نصب شده به وسيله جاروبكها تأمين مي شود و روتور اين موتورها عملا بصورت يك مغناطيس الكتريكي (چرخ قطب) رفتار مي كند كه تعداد قطبهاي روتور به اندازه قطبهاي سيم پيچي استاتور خواهد بود.

طرز كار: هنگام وصل استاتور به شبكه سه فاز ، يك ميدان دوار كه سرعت آن متناسب با فركانس شبكه و تعداد قطبهاي استاتور است در آن بوجود مي آيد و سطح روتور را جاروب مي كند.قطبهاي روتور از طريق قطبهاي غير همنام استاتور جذب و لحظه اي بعد مجدداً اين قطبها به وسيله قطبهاي همنام استاتور دفع خواهند شد. پس ميانگين گشتاور صفر و روتور حركت نمي كند قطبهاي روتور به دليل سنگيني و اينرسي موجود در آن نمي توانند به سرعت همراه ميدان دوار استاتور بچرخند. پس بايد با يك وسيله كمكي (راه انداز) ابتدا سرعت روتور را به نزديكي سرعت ميدان دوار استاتور رساند تا روتور بتواند همراه ميدان دوار چرخش كند.

سؤال: گشتاور راه اندازي اين موتورها چقدر است؟

اطلاعات عمومي در مورد الكتروموتور روشهاي راه اندازي موتورهاي سنكرون

براي راه اندازي موتورهاي سنكرون سه روش اساسي مي توان به كار برد.

1)كاهش سرعت ميدان مغناطيسي استاتور: تا حدي كه روتور بتواند طي نيم سيكل چرخش ميدان مغناطيسي شتاب بگيرد و با آن قفل شود . اين كار را مي توان با كاهش فركانس منبع تغذيه انجام داد.

2)استفاده از يك گرداننده اوليه: كه سرعت موتور را تا حد سرعت سنكرون بالا ميبرد و با طي مراحل موازي كردن ماشين مثل ژنراتور روي خط آورده شود. پس از اين مراحل خاموش كردن با جدا كردن گرداننده اوليه ماشين سنكرون را تبديل به موتور خواهد كرد.

3) استفاده از سيم پيچ هاي ميرا كننده كه در انتهاي قطبين روتور نصب مي شود.

در موتورهاي سنكرون سرعت حركت روتور در هر حال برابر با سرعت ميدان دوار استاتور خواهد بود و افزايش بار فقط عقب ماندگي روتور نسبت به ميدان را موجب مي شود.

اختلاف فاز اين دو ميدان Bs وBR همان زاويه گشتاور است كه از0 تا90 تغيير مي كند. البته اگر افزايش بار بيش حد باشد. موتور از حالت سنكرونيزم خارج خواهد شد كه اصطلاحا آن را ناپايدار مي ناميم ضمنا هنگام كار با سرعت سنكرون با تغييرات جريان تحريك امتداد جريان آرميچر و ضريب قدرت ماشين از حالت پس فازي به اهمي و پيش فازي قابل كنترل خواهد بود كه از اين خاصيت جهت اصلاح ضريب قدرت شبكه استفاده مي شود كه به موتورهاي سنكرون پر تحرك (كاردر حالت پيش فازي) خازنهاي سنكرون نيز گفته مي شود. (موتورهاي سنكرون در حالت كار پيش فازي كم تحريك هستند.) مدار معادل تكفاز موتور سنكرون بصورت زير مي باشد.

دیزل ژنراتور چیست:

دیزل ژنراتور همانطور که از نام آن هم مشخص است یک مجموعه شامل یک موتور با سوخت  دیزل و یک ژنراتور الکتریکی به عنوان قطعات اصلی و قطعاتی دیگر همچون شاسی ,تابلو کنترل, و… به عنوان تجهیزات کمکی می باشد .

کاربرد های دیزل ژنراتور:

دیزل ژنراتور در مکان هایی استفاده می شود که به برق شبکه دسترسی ندارند یا هزینه استفاده از برق شبکه برای آنها گران تمام می شود همچنین در مواردی که نیاز به برق اضطراری باشد مورد استفاه قرار میگیرد.

انواع دیزل ژنراتور از لحاظ سوخت مصرفی:

گازوئیل سوز
گازسوز
دوگانه سوز

انواع دیزل ژنراتور از لحاظ توان:

اندازه و سایز دیزل ژنراتور ها براساس توان خروجی متفاوت می باشد بر این اساس معمولا ژنراتور هایی با توان 1 تا 20 کیلو ولت آمپر برای مصارف کوچک همچون فروشگاه ها ,منازل  و ادارجات -2000 کیلو وات تا 2 مگا وات برای مجموعه های بزرگ و کارخانه ها مورد استفاده قرار میگیرد همچنین ژنراتور های 5 مگاوت به بالا درایستگاه های کوچک تولید برق استفاده می شوند که به صورت جدا دیزل و ژنراتور حمل می شوند و در محل مونتاژ می شوند.

اجزای تشکیل دهنده یک دیزل ژنراتور:

1) موتور : توان مکانیکی جهت چرخش ژنراتور توسط موتور تامین می شود.
2) ژنراتور: وظیفه تبدیل انرژی حرکتی موتور به الکتریسیته وظیفه ژنراتور است.
3) مخزن سوخت ژنراتور: سوخت ژنراتور در این بخش ذخیره می شود و حجم مخزن بستگی به نوع ژنراتور دارد.
4) رگولاتور ولتاژ: ولتاژ خروجی ژنراتور را تنظیم می کند
5) سیستم خنک کننده: اجزای ولتاژ دیزل ژنراتور نیاز به خنک کردن مداوم دارند که سیستم خنک کننده این وظیفه را عهده دار است

6) سیستم روغن ژنراتور:  وظیفه روغن کاری مداوم قسمت های مکانیکی برای کاهش نیروی وارد بر این بخش ها و افزایش طول عمر قطعات را بر عهده دارد.
7) شارژر باتری: وظیفه شارژ باتری به عهده این قسمت است.
8) سیستم کنترل: وظیفه کنترل الکتریکی اجزای دیزل ژنراتور به عهده این قسمت است.
9)شاسی: بخش است که تمام قطعات بر روی آن سوار می شوند.

10) سیستم اگزوز: این بخش وظیفه خروج دودهای سمی تولید شده توسط دیزل ژنراتور را به عهده دارد.

مارک های متداول و مطرح موتور و ژنراتور :

مبانی سیستم های زمین ارتینگ

اصطلاحات و تعاریف:اصطلاحاتی که در زمین کردن بکاربرده می شود.

بدنه هادی تجهیزات:

بدنه یا اسکلت هادی مربوطه به تجهیزات الکتریکی است که در استرس بوده و می توان آن را لمس کرد.این قسمت ازتجهیز در وضعیت عادی برقدار نیست ولی ممکن است در اثربروز نقصی در دستگاه یا ایجاد اتصال داخلی برقدار شود

زمین شده:

وصل شدن به میله زمین (الکترود)یا وصل به سیستم هادی های گسترده که به جای زمین عمل می کند.

الکترود زمین:

سازه های فلزی مدفون در خاک که می توانند مسیر جریان های سرگردان زمین را تسهیل یا گرادیان پتانسیل زمین ناشی از این جریانها را تغییر دهند الکترود زمین می گویند.

این الکترودها می توانند شامل موارد زیر باشند:

1)لوله آب فلزی دفن شده در زمین

2)شبکه های فلزی ساختمان که بطور موثر در زمین قرار گرفته اند

3)میلگردهای داخل بتن

4)شبکه های مسی موسوم به رینگ زمین یکی از موثرترین الکترود های زمین یک رینگ یا یک شبکه فلزی است که به اسکلت ساختمان در فواصل مناسب متصل گردیده است.

زمین:

زمین دراین مبحث به معنی نوع وجنس زمین است. مثل خاک رس,ماسه+شن+سنگلاخ,باتلاق وغیره

میل زمین(زمین کننده):

میل زمین عبارت است ازهادی یا فلز به هر شکل(صفحه ای ,لوله ای,طنابی,پروفایل) که در زمین چال می شود و با زمین ارتباط برقرار می کند.

زمین هم سطح:

عبارت است از قسمتی از سطح زمین که بین نقاط مختلف آن در اثر عبور جریان اززمین اختلاف پتانسیل محسوس ایجاد نمی شود زمین هم سطح تقریبا 20 متر.

مقاومت زمین:

عبارت است از مقاومت گسترده زمین به اضافه مقاومت سیم زمین.

اختلاف سطح میل :

عبارت است از ولتاژی که در ضمن عبور جریان از زمین کننده بین میل و زمین هم سطح به وجود می آید.

اختلاف سطح زمین:

عبارت است از اختلاف پتانسیل هرنقطه از زمین بین زمین همسطح و میل.

اختلاف سطح تماس:

عبارت است از قسمتی از ولتاژ میل که توسط انسان برداشت می شود.

اختلاف سطح قدم:

عبارت است از قسمتی از ولتاژ میل که توسط فاصله دو پا(تقریبا یک متر) می شودبطوری که قسمتی ازجریان زمین در اثر این ولتاژ ازبدن انسان یا حیوان که دوپا بسته می شود.

مقاومت ویژه:

مقاومت ویژه زمین مقاومتی مکعبی به ابعاد یک متر (در هرضلع) واندازه گیری شده در دو زمینهای گوناگون باهم متفاوت می باشد این تاثیرات سبب همبستگی زمین لبعاد ذرات خاک ,دانسیته بسته بندی , مقدار رطوبت, دمای وبیشترازهمه ترکیب شیمیایی زمین,مربوط به مقدارالکترولیت زمین وهمچنین مقدار آب آن است,دراکثر موارد مخلوط یا طبقاتی از انواع مختلف خاک وجود دارد.

انواع زمین کردن:

1)زمین کردن حفاظتی

1.1)زمین کردن برای ارتینگ

1.2)زمین کردن برای صاعقه

2)زمین کردن الکتریکی

زمین کردن حفاظتی:

عبارت است از زمین کردن کلیه قطعات فلزی تاسیسات الکتریکی که در ارتباط مستقیم (فلز به فلز) با مدار الکتریکی ندارد. این زمین کردن به خصوص برای حفاظت اشخاص در مقابل اختلاف تماس  زیاد بکار برده می شود.بدین منظور در پست های فشار قوی باید تمام قسمت های فلزی که در نزدیکی و همسایگی با فشارقوی قرار گرفته اند وامکان تماس عمدی و سهوی با آنها موجود است به تاسیسات زمینی که برای این منظور احداث شده است (زمین حفاظتی) متصل ومرتبط کرده اند این قسمت ها عبارت اند از ستونها و پایه های فلزی و دربها و نرده های فلزی,قسمتهای فلزی دسترس تمام تمام دستگاهای اندازه گیری ایزولاتورها,مقره های عبوری ,  بخصوص قسمت های فلزی که برای کار کردن با دستگاه باید آنها را لمس کرد و در دست گرفت مثل چرخ های فرمان واقسام تنظیم کننده و رگولاتورها, دسته کلیدها و غیره زیرا دراین قسمت ها دراثر جریان عبور خیلی کم نیز عضلات دست بطوری منقبض می شود که باز کردن و رهائی پیدا کردن از آن غیر ممکن ومحال بنظرمی رسد وعاقبتی وخیم واسفناک برای تماس گیرنده در پیش خواهد داشت.

بدین منظور و برای جلوگیری از هرگونه حادثه ای باید زمین حفاظتی بنحوی تاسیس گردد که قسمتی از مسیر جریان که توسط اعضای بدن انسان اتصالی می شود (دست وپا ویا دو دست وپا) دارای تفاوت پتانسیل یا افت ولتاژ زیاد نباشد افت ولتاژ بستگی به قدرت ونوع ارتباط شبکه با زمین دارد و درهرحال مقدار پست معلوم و ثابت و قابل محاسبه و در ضمن المقدور کوچک نگهداشته شود بطور مثال اگر مقره عبور که در دیوار مرطوبی نصب شده است بشکند وسیم فشار قوی با دیوار تماس پیدا کند وجریان اتصال زمین در این حالت 25 آمپر و مقاومت هر متر دیوار 10 اهم باشدمابین دو نقطه از دیوار که انسان با آن تماس دارد ( فاصله دست و پا تقریبا دو متر) اختلاف سطحی برابر با 500=25×2×10 ولت بوجود می آید که مسلما برای انسان خطرناک است ولی اگر پایه فلزی مقره که به دیوار محکم شده بوسیله یک سیم نسبتا ضخیم به زمین وصل شود.

درموقع اتصال بدنه یا اتصال زمین قسمت عمده جریان اتصال از این سیم عبور خواهد کرد و کلیه قسمتهای دیوار هم پتانسیل سیم در آن نقطه خواهد شد. لذا افت ولتاژ در امتداد دیوار ناچیز شده و برای انسان خطر ایجاد نخواهد کرد.

عامل موثر خطر برای انسان یا هر موجود زنده دیگر جریان می باشد که البته وجود اختلاف سطح است که باعث عبور این جریان می گردد.

ولی در برق گرفتگی فشار قوی جریانهایی از یک تا 100 آمپر و بیشتر ممکن است ازبدن انسان عبور کند. بدون اینکه مستقیما باعث از کار افتادن قلب شود. ولی در عوض این جریانهای شدید باعث خراب کردن و سوزاندن یافتهای بدن بخصوص تجزیه آب بدن می شود وبه کلیه ها آسیب فراوان می رساند در ضمن عبور جریان زیاد از بدن باعث سوزاندن محل ورود وزخم برداشتن عمیق در محل خروج جریان می شود که ممکن است منعاقبا منجرب به مرگ گردد.

بدنیست متذکر شویم که بعضی از حیوانات بخصوص اسبها در مقابل جریانهای زمین حساس تر و مستعد تر از انسان ها می باشند که شاید این مستعد بودن به علت بزرگتر بودن فاصله قدم آنها و اختلاف سطح قدمی که آنها اززمین برداشت می کنند باشد.

زمین کردن الکتریکی:

زمین کردن الکتریکی یعنی زمین کردن نقطه ای از دستگاه های الکتریکیو ادوات برقی که جزئی از مدار الکتریکی می باشد. مثل زمین کردن مرکز ستاره سیم پیچی ترانسفورماتور ویا ژنراتور و یا زمین کردن سیم مشترک دو ژنراتور جریان داِم سری شده(MP).

زمین کردن الکتریکی دستگاه ها بخاطر کار صحیح دستگاه ها و جلوگیری از ازدیاد فشار الکتریکی فازهای سالم نسبت به زمین در موقع تماس یکی از فاز ها با زمین می باشد.

زمین کردن مستقیم: 

این نوع زمین مثل وصل کردن مستقیم نقطه صفر ترانسفورماتور و یانقطه ای از سیم رابط بین دو ژنراتور جریان دائم به زمین .

زمین کردن غیر مستقیم: مانند اتصال صفر ژنراتور توسط یک مقاومت بزرگ به زمین با اتصال نقطه صفر ستاره ترانسفورماتور توسط سلف بزرگ به زمین (سلف بترسن یا پیچک محدود کننده جریان نامی ).

زمین کردن باز:

در این نوع زمین کردن نقطه صفر اصولا هر نقطه از شبکه الکتریکی که دارای پتانسیل نسبت به زمین است توسط یک فیوز فشار قوی (الکترود جرقه گیر) به زمین وصل می شود. تاموقعی که مدار فیوز باز است بعضی در حالت کار عادی شبکه ارتباط شبکه با زمین باز است ولی در موقعی که ولتاژ زیادی شبکه را تهدید می کند مدار فیوز به کمک جرقه بسته می شود و شبکه مستقیما با زمین ارتباط برقرار می کند. برق گیرهای فشارقوی انواع این فیوزها می باشد.

انجام پروژه های اجرایی ارتینگ وصاعقه گیر توسط تیم مجرب وکار آزموده برای سفارش انجام کار می توانید سیستم های ارتینگ وصاعقه گیر را مشاهده کنید.

شینه چیست:

شینه عبارت است از یک هادی به شکل لوله ای , سیمی و یا تسمه ای که انرژی الکتریکی از نیروگاه ها, ترانسفورماتورها و یا خطوط انتقال و از طریق آن به مراکز مصرف منتقل می شود

شینه بندی : عبارت است از نحوۀ ارتباط الکتریکی فیدرهای مختلف به یک باس و به یکدیگر وهمچنین ایجاد ساختار و اتصالات بین تجهیزات را شینه بندی می گویند.

در انتخاب نوع شینه بندی و ارایش کلیدها و سکسیونرهای یک پست عوامل متعددی را باید در نظر گرفت که عبارتنداز:

1.  قابلیت اطمینان

2. اقتصادی بودن

3. انطباق با محدودیت ها و شرایط فیزیکی

4. سادگی و سهولت بهره برداری و تعمیرات و نگهداری و ایمنی برای پرسنل

5. وضعیت پست از نظر توسعۀ و تعمیردر حالت کار عادی شبکه .

عوامل مؤثر در شینه بندی

قابلیت اطمینان و تداوم سرویس دهی

موقعیت پست در شبکه

ولتاژ و ظرفیت پست

اهمیت مصرف کننده

اقتصادی بودن

هزینه یکی از عوامل تعیین کننده در انتخاب شینه بندی مناسب برای یک پست بوده و هنگام مقایسه انواع شینه بندیها هزینه های زیر مورد بررسی و مقایسه قرار می گیرند

هزینه های نا شی از نیاز به استفاده از تجهیزات مختلف ازقبیل سکسیونر ،کلید،ترانسهای جریان و ولتاژ،شین،اسکلت فلزی،کابل و

هزینه های ناشی از نیاز به استفاده از سیستم حفاظت و کنترل

هزینه های ناشی از نیاز به فضا و فونداسیون و ساختمان

سادگی و سهولت بهره برداری و تعمیرات و نگهداری و ایمنی برای پرسنل

باتوجه به اینکه نوع شینه بندی نقش تعیین کننده در تجهیزات و سیستم حفاظت مورد نیاز از نظر کمی و کیفی داشته و بهره برداری صحیح و مطمئن از طرح مورد نیاز به پرسنل کارآمد برای انجام عملیات و تعمیرات و نگهداری بر روی این سیستمها دارد،لذا انتخاب نوع شینه بندی نمی تواند بدون در نظر گرفتن سطح مهارتهای فنی پرسنل قابل دسترس در منطقه بعمل آید.علاوه برنحوه استقرار فیزیکی تجهیزات در بعضی موارد نوع شینه بندی نیز نقش اساسی در تامین فضای ایمن کاری برای پرسنل تعمیرات و نگهداری دارد که این مورد نیزدر هنگام شینه بندی باید مورد توجه قرار گیرد

انواع شینه بندی:

سیستم بدون باسبار

سیستم تک شینه

شینه بندی اصلی و انتقالی

شینه بندی دوبل) دو شین اصلی )

شینه بندی دوبل با دیسکانکت موازی

شینه بندی یک و نیم بریکری

شینه بندی دو بریکری

شینه بندی حلقوی

شینه بندی ترکیبی

سیستم های شینه بندی با بیش از دو شین

سیکلوکنورتور تک فاز به تک فاز

سیکلوکنور توان AC تحت فرکانس مشخص را به توان AC با فرکانس متفاوت تبدیل می کند و غالبا فرکانس خروجی کمتر از فرکانس ورودی است. سیکلو کنورتور در حقیقت یک مبدل دوگانه است. در شکل (10-48) سیکلنوتور را نشان می دهد که شامل مبدل P (مبدل مثبت) ومبدل N (مبدل منفی ) می باشد.بار این سیکلنورتور مقاومتی است.باید دانست مبدل های PوN یکسوسازهای کنترل شده می باشند.اگر فقط مبدل P عمل کند,ولتاژخروجی مثبت واگر مبدل N عمل نماید ولتاژخروجی منفی است.گیریم پلاریته ولتاژکنترل Vc بین پلاریته ولتاژخروجی Vo باشد همچنین فرض می کنیم دامنه Vc نمایانگر ولتاژ متوسط خروجی مطلوب باشد. فرکانسVc نشان دهنده فرکانس هارمونیک اصلی Vo می باشد.ولتاژتغذیه v در شکل (2و10-48) نشان داده شده است گیریم دامنه Vc طوری باشد که ولتاژخروجی Vo ماکزیمم باشد این امر بدین معنی است که زوایای آتش دو مبدل صفر می باشد.

یعنی:

                                                           0 = ap=0         ,       an

در نیم سیکل مثبت از Vc مبدل P آتش شده ودر نیم سیکل منفی ازVcمبدل N آتش می شود. شکل موج ولتاژ خروجی Vc در شکل (2 و 10-48) نشان داده شده است باید دانست فرکانس هارمونیک اصلی موج خروجی معدل یک سوم فرکانس ورودی است. اگر دامنه ولتاژ Vc   کاهش یابد شکل موج خروجی معادل یک سوم فکانس ورودی است . مطابق شکل (3 و 10-48) خواهد بود. اگر Vc به عوض آن ثابت باشد در هرنیم سیکل تغییر کند. زوایای آتش نیز در هر سیکل  تغییر می کنند. این امر باعث کاهش هارمونیک در Vo می شود. این خصوصیات در سیکلوکنورتور های سه فاز بحث خواهد شد.مثلا اگر پالس های جانبی ولتاژخروجی تحت زوایای آتش بزرگ و پالس های میانی ولتاژخروجی تحت زوایای آتش کوچک حاصل شوند(4 و 10-48)در این صورت هامونیک ولتاژ خروجی کمتر از شکل (3 و10-48) خواهد بود. در شکل (3 و 10-48) تمام پالس های تحت زوایای آتش ثابت 60 درجه حاصل شده است.

سیکلو کنورتور سه فاز

در بسیاری از کاربردها به موج سینوسی خروجی نیاز داریم. لذا سیکلوکنورتور فوق الذکر چندان جالب نیست. اگر بخواهیم به موج سینوسی در خروجی دست یابیم از ولتاژسه فاز ورودی ویکسوسازهای کنترل شده سه فاز استفاده می کنیم.یکسو ساز کنترل شده شکل (1 و 10- 49) را در نظر می گیریم ولتاژخروجی این یکسوسازها تابع کسینوسی زاویه آتش است (رابطه 10-10).اگر زوایای آتش به توالی تغییرکنند, ولتاژ خروجی سینوسی خواهد بود.ساخت چنین ولتاژ خروجی مطلوبی از ولتاژ خروجی مطلوبی از ولتاژهای سه فاز ورودی در شکل (2و 10- 49) نشان داده شده است. همان طور که از شکل پیداست زوایای آتش در طی  سیکل کامل متفاوت است. در شکل (2و 10- 49) مقدار واقعی  vo  با خطوط پر رنگ نشان داده شده و ولتاژ متوسط خروجی با(V0(avg نشان داده شده و یک موج سینوسی کامل است.شکل (10- 50) یک سیکلو کنورتور سه فاز به تکفاز رانشان می دهد.مبدل p در نیم سیکل مثبت جریان خروجی (i0) ومبدل N در نیم سیکل منفی i0 هدایت می کنند. شکل (10-51 ) یک سیکلوکنورتور سه فاز به سه فاز را نشان می دهد. برای مطالعه بیشتر به کتابهای الکترونیک قدرت رجوع نمائید.

تعریف برق اضطراریی 

برخي ازسيستمهاي حساس ومهم در منازل و اماكن عمومي يا در ادارات و كارخانه هابايد هنگام قطع برق شهر به طريقي از يك منبع تغذيه ديگر استفاده كنند و به كار خود ادامه دهند.منابع تغذيه اي كه  وظيفه تامين برق را در هنگام قطع برق شبكه به عهده دارند منابع تغذيه اضطراري ناميده مي شوند. این سیستم ها معمولاً با استفاده از یک یا چند مولد برق که عموماً دیزل ژنراتور یا ژنراتور گازسوز می باشند ویا مجموعه ایی از باتری ها انرژی لازم را ایجاد می کنند.

این گونه سیستم ها بر اساس نیاز و کاربرد ممکن است به صورت های مختلف راه اندازی شود که عبارت است از:

1:راه اندازی دستی

2:راه اندازی خودکار

3:راه اندازی بدون وقفه

کاربرد برق اضطراریی

در سيستم هاي ايمني وحفاظتي نظير سيستم اعلام حريق و سيستم تلويزيون مدار بسته يا سيستم اعلام سرقت برق اضطراري وهمچنین تامین برق تجهیزات اتاق عمل جزو ضروريات سيستم بوده و بسيار مهم ميباشد.همچنین باید این نکته را متذکر شد که کاربرد سیستم برق اضطراری متناسب با شرایط کاری خود استفاده می شود.

اينگونه منابع تغذيه اضطراري كه معمولا انرژي خود را از باطري تامين مي كنند در مكان هايي مانند اتاق عمل- اتاق كامپيوتر سيستم هاي نظامي و غيره مورد استفاده قرار ميگيرند.در مقابل سيستمهايي كه از موتور مكانيكي و مولد براي توليد برق اضطراري استفاده ميكنند بدليل اينكه موتور مكانيكي براي راه اندازي نيازمند زمان است داراي تاخير در وصل برق اضطراري خواهند بود.لذا با توجه به خصوصيات و نياز محل مورد استفاده يكي از اين سيستم ها يا تركيبي از هر دو نوع ممكن است استفاده گردد.

برق اضطراري سيستم هاي ايمني وحفاظتی

در سيستم هاي ايمني وحفاظتي نظير سيستم اعلام حريق و سيستم تلويزيون مدار بسته ياسيستم اعلام سرقت برق اضطراري جزو ضروريات سيستم بوده و بسيار مهم مي باشد.معمولا چون ولتاژ تغذيه اين سيستمها ولتاژ پايين dc ودر حدود 6 و 12و 24 ولت ميباشد لذا در خود تابلوي اصلي سيستم محلي براي باطريهاي اضطراري در نظر ميگيرند.اين باطريها به مدار الكترونيكي تابلو وصل ميگردند و در زمان وجود برق شهر توسط سيستم شارژ وآماده نگه داشته ميشوند وهنگام قطع برق شبكه بدون تاخير وارد مدار شده وبرق اضطراري سيستم را تامين مينمايند. مدت زمان تامين برق اضطراري بستگي به ظرفيت باطريهاي مورد استفاده و مصرف سيستم دارد.مشخصات باطري مورد نياز معمولا در راهنماي پانل اصلي ذكر ميگردد.در صورت طولاني شدن زمان قطع برق شهر در اينگونه سيستمها بايد قبل از اينكه شارژ باطري پايين بيايد و باطري كارآيي خود را از دست بدهد آنرا با باطري پر تعويض نمود.

به طور کلی مولدهای برق ( دیزل ژنراتورها ) براساس نوع کاربرد و زمان بهره برداری به دو صورت زیر طبقه بندی می شوند.

الف: نوع کاربرد مولدهای برق

مولدهای برق ممکن است برای تولید برق به عنوان منبع اصلی ، یا به عنوان مولد برق دایمی یا به صورت موازی با شبکه برق اصلی و یا به منظور تولید نیروی برق اضطراری مورد استفاده قرار گیرند.

ب: زمان بهره برداری مولدهای برق

مولدهای برق(دیزل ژنراتور ها) ممکن است برای بهره برداری مدت محدود و یا نا محدود طراحی و ساخته شوند.

نکات مهم:

نکته1:

مولد های انرژی باید به گونه ای طراحی شود که مستقل ازسیستم نیروی برق شبکه اصلی عمل نموده ودرعین حال بتوان آن را بدون هیچ مشکلی و کاملاً پایدار با برق اصلی به صورت موازی مورد استفاده قرار گیرد.

نکته2:

کلیه وسایل و لوازم و تجهیزات مورد استفاده در مولدهای برق دائمی یا اضطراری باید برابر استانداردهای آی- ای- سی یا یکی از استانداردهای معتبرجهانی مشابه طراحی، ساخته و مورد آزمون قرار گرفته باشد

Introduction

In this chapter, we describe the purpose and contents of the book. In section 1.1 we give the theoretical and applied motivations for change detection. The last part of this section consists of three possible statistical problem statements for change detection, together with the intuitive definition of the corresponding criteria to be used for the design and performance analysis of change detection techniques. The formal definition of these criteria is given at the end of chapter 4, after the introduction of the key mathematical tools to be used throughout the book. In section 1.2, we introduce five typical application examples, which we will use to introduce the main techniques. In section 1.3, we describe the organization of the book, based on a classification of change detection problems according to the types of characteristics that change. We give a short description of each chapter and a general flowchart of the chapters. Finally, in section 1.4, we comment further on several critical issues concerning the design of change detection algorithms and the investigation of their properties.

	دانلود - Download Link
	حجم: 2.79 MB
	رمز: www.power2.ir
	تعداد صفحات: 469
	نوع فایل: pdf

INTRODUCTION

 Sustainable development’ has been defined best by the Brundtland Commission as ‘development that meets the needs of the present without compromising the ability of future generations to meet their own needs’.1 Adequate and affordable energy supplies have been key to economic development and the transition from subsistence agricultural economies to modern industrial and service-oriented societies. Energy is central to improved social and economic well-being, and is indispensable to most industrial and commercial wealth generation. It is key for relieving poverty, improving human welfare and raising living standards. But however essential it may be for development, energy is only a means to an end. The end is good health, high living standards, a sustainable economy and a clean environment. No form of energy — coal, solar, nuclear, wind or any other — is good or bad in itself, and each is only valuable in as far as it can deliver this end. Much of the current energy supply and use, based, as it is, on limited resources of fossil fuels, is deemed to be environmentally unsustainable. There is no energy production or conversion technology without risk or without waste. Somewhere along all energy chains — from resource extraction to the provision of energy services — pollutants are produced, emitted or disposed of, often with severe health and environmental impacts. Even if a technology does not emit harmful substances at the point of use, emissions and wastes may be associated with its manufacture or other parts of its life cycle. Combustion of fossil fuels is chiefly responsible for urban air pollution, regional acidification and the risk of human-induced climate change. The use of nuclear power has created a number of concerns, such as the storage or disposal of high-level radioactive waste and the proliferation of nuclear weapons. The noncommercial use of biomass in some developing countries contributes to desertification and loss of biodiversity.

	دانلود - Download Link
	حجم: 889 kb
	رمز: www.power2.ir
	تعداد صفحات: 171
	نوع فایل: pdf

Abstract

 This paper describes the case study of the reliability of subtransmission transformers (63/20 Kv) installed in MAZANDARAN province, operated in subtransmission system. The information obtained from Mazandaran Regional Electric Company. Failures of transformers in subtransmission systems not only reduce reliability of power system but also have significant effect on power quality since one of the important components of any system quality is reliability of that system. To enhance utility reliability, failure analysis and rates, failure origin and physical damage causes must be study. The results of study on 60 substation including more than 110 transformers installed in subtransmission system show that the failure mode of transformers can be represented by Weibull distribution. Weibull statistics have been widely used and accepted as a successful mathematical method to predict the remaining life time of any equipment. Analysis show that the protective operation is the highest number of failures but the highest Average Time of Fault (ATF) is related to insulation problems. Useful conclusions are presented both for power systems operators and manufactures for improving the reliability of transformers. The methodology used in this study also applied to other equipment in electrical system such as oil switches, capacitor and insulators.

	دانلود - Download Link
	حجم: 207.69 KB
	رمز: www.power2.ir
	تعداد صفحات: 7
	نوع فایل: pdf

Abstract

This paper presents a new inrush restraint algorithm for the protection of power transformers. The algorithm is an extension of the traditional second harmonic restraint — instead of measuring the ratio between the magnitudes of the second harmonic and the fundamental frequency component, the algorithm considers a ratio between the phasors of the second and the fundamental frequency components of the differential signal, i.e. both the amplitude and phase relations. By making use of the additional dimension that was neglected until now, the new algorithm is capable of making more robust classification of differential currents caused by the magnetizing inrush phenomenon and those caused by true internal faults. The algorithm is presented in detail. Its analytical justification is supported by the results of numerical analysis, including digital simulation and waveforms recorded from physical transformers.

	دانلود - Download Link
	حجم: 662 kb
	رمز: www.power2.ir
	تعداد صفحات: 27
	نوع فایل: pdf

DISTANCE DIGITAL RELAY MODEL DEVELOPED IN ATP“FOREIGN MODEL”AND C++

 This paper presents a new approach in the problem of digital relay development. An interactive model in the simulation program of power system, eg, ATP-EMTP, could properly contribute to the improvement of digital relays. This model is not available and the code for this model has to be created in ATP. There is an internal programming language MODELS in ATP which allows creation of programs themselves but because of its simplicity it is not sufficient for developing sophisticated models as in object oriented programming language. This deficit is compensated for by allowing a suitable interconnection between the ATP computing core and external model developed in another programming language. For this reason, the object oriented programming language C++ was chosen for relay model development. The paper describes the way of linking and compiling of the relay model with ATP. Next, a multifunctional digital relay developed model is introduced with its functional elements, used algorithms and tripping characteristics. Simulation results are presented and correct tripping action is verified at the end.

	دانلود - Download Link
	حجم: 1.62 MB
	رمز: www.power2.ir
	تعداد صفحات: 8
	نوع فایل: pdf

 

 

MatLab Simulation -Modeling of the Siemens 7UT6 Differential Protection Relay

Abstract

 In today’s demanding business environment, modeling the power system has become necessary in order for utilities to make the right decision when it embarks on any form of asset expansion. Modeling allows the proposed system to be checked for any potential problems, such as mal-operation and incompatibility. The Siemens 7UT6 differential protection relay is used for power transformer differential protection and is capable of protecting transformers of any vector group. This paper covers the steps of modeling the 7UT6 relay and the application of the modeled relay in testing a protection system. A demonstration tripping of vector group D11 will be shown and the fault currents discussed. Graphs showing the phase voltages and currents will be inspected.

	دانلود - Download Link
	حجم: 118 KB
	رمز: www.power2.ir
	تعداد صفحات: 9
	نوع فایل: pdf

Prediction of CT Saturation Period for Differential Relay Adaptation Purposes

Abstract

 A new approach to CT saturation assessment is presented in the paper. Detailed algorithms for decaying DC component measurement and CT saturation prediction are proposed and their accuracy is discussed. The information on CT saturation period is further used for adaptation of the generator / transformer differential protection. Improved stabilization for external faults is achieved by appropriate temporal adjustment of the differential curve for the time period of CT saturation. The protection developed was tested with both EMTP-generated and real world registered current signals.

	دانلود - Download Link
	حجم: 115 KB
	رمز: www.power2.ir
	تعداد صفحات: 6
	نوع فایل: pdf

PERFORMANCE ANALYSIS OF TRADITIONAL AND IMPROVED TRANSFORMER DIFFERENTIAL PROTECTIVE RELAYS

ABSTRACT

 This paper describes a new approach for transformer differential protection that ensures security for external faults, inrush, and overexcitation conditions and provides dependability for internal faults. This approach combines harmonic restraint and blocking methods with a wave shape recognition technique. First, we review the concept of transformer differential protection. We then analyze magnetizing inrush, overexcitation, and current transformer (CT) saturation phenomena as possible causes of relay misoperation. After summarizing the existing methods for discriminating internal faults from inrush and overexcitation conditions, we propose a new approach for transformer differential protection and describe the relay that is based on this approach. Finally, we compare the behavior of some of these methods for real cases of magnetizing inrush conditions.

	دانلود - Download Link
	حجم: 415 KB
	رمز: www.power2.ir
	تعداد صفحات: 34
	نوع فایل: pdf

POWER FACTOR IMPROVEMENT OF SINGLE_PHASE AC VOLTAGE CONTROLLER EMPLOYING EXTINCTION ANGLE CONTROL TECHNIQUE

Abstract

 The general study of power converters is to improve the overall efficiency of the power system by some advanced methods of control techniques. Forced commutation of the power semiconductor switches leads to improved power factor in dc converters. Similar techniques may be applied to improve the performance of ac controllers. For example, an ac controller can be used to adjust the stator voltage of an induction motor running under variable load in order to maintain better efficiency. With the present semiconductor technology (MOSFET's, IGBT's, GTO's and improved bipolar transistors), many solutions exist to alter the powerfactor ofdynamic ac loads through an ac controller. In this paper, the performance evaluation of the extinction-angle control technique has been illustrated as applied to a single-phase voltage converter by examples of static load and the widely used single-phase induction motor to verify the feasibility of the proposed technique. Observations on power factor, displacementfactor and motor efficiency make up the results ofthis work.

	دانلود - Download Link
	حجم: 865.5 KB
	رمز: www.power2.ir
	تعداد صفحات: 6
	نوع فایل: pdf

• کاربرد matlab در سیگنالها ،سیستم ها و کنترل

	دانلود - Download Link
	حجم:2.57 MB
	رمز: www.power2.ir
	تعداد صفحات: 38
	نوع فایل: pdf

• جزوه آموزش پردازش تصویر با استفاده از نرم افزار matlab -دانشگاه پیام نور قم

	دانلود - Download Link
	حجم:1.90 MB
	رمز: www.power2.ir
	تعداد صفحات: 51
	نوع فایل: pdf

• کتاب آموزش  plc  تالیف مهندس وحید کارگر مقدم

	دانلود - Download Link
	حجم:6.74 MB
	رمز: www.power2.ir
	تعداد صفحات: 78
	نوع فایل: pdf

• کتاب آموزش plc step7 ماهر جلد دوم

	دانلود - Download Link
	حجم:4.29 mb
	رمز: www.power2.ir
	تعداد صفحات: 475
	نوع فایل: pdf

• آموزش نرم افزار avr+ Codevision

	دانلود - Download Link
	حجم:1.86 MB
	رمز: www.power2.ir
	تعداد صفحات: 68
	نوع فایل: pdf

• ترجمه Help نرم افزار Citect SCADA

نرم افزار Citect HMI/SCADA ، محصول كمپاني استراليايي Ci Technologies مي باشد و نرم افزاريست كه براي نظارت و كنترل طرح ها و تجهيزات صنعتي استفاده مي شود. اين نرم افزار براي نمايش اطلاعات جمع آوري شده و ارسال آن به يك مركز كنترلي طراحي شده است.

Citect HMI/SCADA قابليت مونيتورينگ طرح ها براي اطمينان از صحت كاركرد و همچنين هشدار به اپراتور به هنگام بروز مشكل در سامانه، را دارا ميباشد.

این ترجمه از 10 فصل تشکیل شده است :
1- آشنایی با سامانه کنترل و نظارت
2- مروری بر Citect HMI/SCADA
3- آشنایی با Citect Explorer
4- مدیریت پروژه
5- خلاصه عملکرد نرم افزار Citect
6- گرافیک
7- هشدارها Alarms
8- معرفی Trends
9- فرامین و کنترلها
10- تحلیلگر فرایند

	Download Link-part 1
	Download Link-part 2
	حجم:77 MB
	رمز: www.power2.ir
	تعداد صفحات: 133
	نوع فایل: pdf
	منبع:eca

به منظورعملکرد صحیح رله های شبکه قدرت درحفاظت اصلی بادپشتیبان ایجاد هماهنگ بین آنها ضروری است این هماهنگی باید بین رله های اصلی و پشتیبان بایداز نوع ارت فارت ودیستانس ویا رله های جریان زیاددیستانس کاملا با طریقه هماهنگی بین رله های هم نوع متفاوت می باشد. برای اولین بار با استفاده از هماهنگی وتجزیه وتحلیل روشهای مختلف صورت پذیرفته وبا تعیین بهینه ترین روش برای هر حالت برنامه کامپیوتری متناسب نوشته شده است که تنظیم رله ها را با درنظر گرفتن عمل متقابل بین دو نوع رله متفاوت جریان زباد ودیستانس وبه عبارت دیگر میتوان در اینرله تاثیر اثر خازنی خط را بر روی ناحیه حفاظتی رله دیستانس را بررسی کرد چرا که عملکرد رله دیستانس بر اساس امپدانس اندازه گیری شده تا محل خطااست. الگوریتم بهینه جهت ایجاد هماهنگی در ترکیب رله های جریان زیاد دیستانسو ترکیب رله های ارت فارت ودیستانس که موضوع جدیدی است بدست امده است . آنچه که از موضوع هماهنگی برداشت می شود مشخصه عملکرد زمان و جریان در رله های مختلف است بدین معنی که رله هاباید هم از نظر زمان وهم از نظر جریان دررله های مختلف هماهنگ باشند. زیراهر کدام به تنهایی مشکلاتی را به وجود می آورنددر ضمن امروزه در صنعت شاهد رشدروز افزون مباحث دیجیتال وورود دیجیتال به عرصه مستقیم وبه تبع آن سیستم های آنالوگ به کل در حال خروج از ئده کاری مهندسان به ویزه مهندسان حفاظت اند به طوریکه نحوه حفاظت وسیگنال دهی بر روی خطوط نیز متفاوت است روشهای نوین دیجیتال حفاظت را مطمعن تر می کند. وباعث ایجاد بهروری بیشترروشهای هماهنگی رلههای جریان زیاددیجیتال و عملکرد رله های جریان میشود

فهرست:

	حجم: 2.16 MB
	رمز: www.power2.ir
	تعداد صفحات: 114
	نوع فایل:pdf

در سالهای اخیر اقدامات مختلفی برای بهینه سازی و تغییر سیستم های قدرت از ساختار جدیدی تحت عنوان " تجدید ساختار " صورت گرفته است . محدود شدن شبکه های توزیع بین تولید و انتقال از یک سو و مراکز بار از سویی دیگر آن را تبدیل به یک شبکه پسیو نموده است. لیکن استفاده ازواحدهای تولیدی کوچک (تولیدات پراکنده ) همچون توربینهای گازی , بادی , پیلهای سوختی و ... در سالهای اخیر باعث تغییر وضعیت این شبکه از یک شبکه پسیو به یک شبکه اکتیو گردیده است . تحقیقات انجام شده توسط EPRI نشان می دهد که تا سال 2010 نزدیک به 25 درصد تولیدات را , تولیدات پراکنده تشکیل خواهند داد که این رقم طبق تحقیقات NGF تا 30 درصد نیز پیش بینی شده است . بنابراین باید دید چه عواملی سبب شده تا نظریه تولیدات پراکنده به وجود آید ؟ شاید مهمترین مزیت , نزدیکی به مصرف کننده و در نتیجه کاهش و یا حذف هزینه های مربوط به انتقال و توزیع باشد . در کنار آن می توان به حذف محدودیت مکانی و جغرافیایی تولیدات کوچک نسبت به نیروگاه های بزرگ, عدم نیاز به ریسک بالا , زمان نصب کمتر , محیط زیست پاکتر , کیفیت و قابلیت اطمینان بیشتر , پیشرفت تکنولوژی در زمینه ساخت ژنراتورهای کوچک با توان تولیدی بالاو استفاده از انرژیهای تجدیدناپذیر مانند باد و خورشید اشاره کرد.

فهرست:

	حجم: 1.64 MB
	رمز: www.power2.ir
	تعداد صفحات: 120
	نوع فایل:pdf

نوسانات الکترومکانیکی فرکانس پایین کاراکترهای اجتناب ناپذیر سیستم های قدرت می باشند و آنها بطور وسیعی روی ظرفیت انتقال خطوط انتقال و پایداری سیستم قدرت اثر می گذارند.PSS و ادوات FACTS می توانند به میرایی نوسانات فرکانس پایین کمک کنند.هدف از این تحقیق طراحی PSS پیشرفته و طراحی کنترلر میرایی از ادوات FACTS می باشد.استراتژی کنترل هوشمند ترکیب شده است از دانش شناسایی سیستم و کنترل منطق فازی و شبکه های عصبی به کار رفته در طراحی PSS . یک PSS مبتنی بر منطق فازی ارایه می شود و بوسیله شبکه عصبی تنظیم می شود.PSS پیشنهادی بهتر از PSS معمولی میرایی نوسانات سیستم را بهبود می بخشد. اما همان روش کنترل برای طراحی کنترلر ادوات FACTS راضی کننده نمی باشد،اساسا بدلیل موقعیت مختلف ادوات FACTS ونقش آنها در میرایی نوسانات سیستم قدرت در مقایسه با PSS.یک روش نظام مند در طراحی کنترلر FACTS پیشنهاد شده است.مسئله به عنوان یک نقطه نظر کنترلی در نظر گرفته می شود و بعنوان مسئله کنترل فیدبک به کار برده می شود.. نتایج شبیه سازی اثرات دمپینگ خوب این کنترلرها را نشان می دهد.کار دیگر در این تحقیق این است که UPFC مدل می شود که یک وسیله FACTS مبتنی بر کانورتر با منبع ولتاژ می باشد و همزمان ولتاژ باس وسیلان توان را در خطوط انتقال کنترل می کند.این UPFC تغییرات کوچکی به شبیه سازی و مطالعه سیستم قدرت می دهد که شامل محاسبات پخش بار ،مدل کردن کنترل کانورتر و دینامیک UPFC ، مواجه UPFC با سیستم قدرت برای توسعه برنامه شبیه سازی گذرا و فیزیکی و مدل کردن محدودیت عملیات.مدل پیشنهادی دقیقا رفتار UPFC را در حالت شبه دائمی نشان می دهد وبخوبی ظرفیت منحصربفرد UPFC را نشان می دهد در کنترل پخش بار و ولتاژ باس باهم به سرعت و بطور مستقل .

فهرست:

	حجم: 4 MB
	رمز: www.power2.ir
	تعداد صفحات: 126
	نوع فایل:pdf

ذخيره انرژي الكتريكي بسيار سخت است و بالانس دائم بين توليد و مصرف بسيارحياتي است. ژنراتورها، بارها و شبكه هاي الكتريكي ايكه آنها را به هم متـــصل مي كنند داراي لختي مكــــانيكي و / يا الكتريكي هستند كه عدم باقي ماندن بالانس تضمين كنندهً تثبيت نسبي ولتاژ و فركانس شبكه را با مشكل روبرو ميكند. هنگام مواجهه با تغييرات توان، سيستم الكتريكي بصورت نرمال بعد از كمي نوسان يك حالت پايدار را از سر ميگيرد. هرچند در موارد معين وضعيت نوساني ميتواند پيشرونده باشد و دراين حالت مطالعاتي جهت جلوگيري از اين پديده و تضمين پايداري شبكه الكــتريكي لازم است و اين مطالعات در مورد شبكه هاي الكتريكي ايكه شامل يك يا چند دستگاه ژنراتور و موتور است اهميت ويژه دارد. هدف اين متن تكنيكي براي فهميدن اينكه چرا ناپايداري ميتواند ظاهر شود و از طرف ديگر براي پيدا كردن علتهاي اصلي و اثرات ناپايداري است. اين متن اقدامات پيشگيرانهً لازم و بوجود آوردندهً استحكام را توضيح ميدهد و چگونگي هدايت يك مطالعه خاص را توصيف ميكند. پايداري ديناميك يكي از مبحثهاي مهم و حياتي در بهره برداري از شبكه هاي توزيع، فوق توزيع و انتقال مي باشد كه جهت توسعه و تداوم استفاده از شـــبكه بايد همواره آنرا مد نظر داشت و بر طبــق تكنولوژيهاي جديد روز، عملكرد حفاظتي و پيشگيرانه آنرا بهبود بخشيم. محاســبات و طراحي يك شبكه با در نظر گرفتن پايداري ديناميك بسيار پيچيده و مشكل است كه امروزه توسط كامپيوتر انجــــام مي گيرد.

فهرست:

	حجم: 1.92 MB
	رمز: www.power2.ir
	تعداد صفحات: 126
	نوع فایل:pdf

بااستفاده از اصول بسیار معروف فیزیکی تعدادی سیستم بازرسی غیر چشمی ابداع شده که می تواند اطلاعاتی از کیفیت قطعات یک تجهیز فراهم آورد ، درحالی که هیچگونه تغییری یا آسیبی به قطعه یا دستگاه مورد آزمایش وارد نسازند ، سیستمهای آزمون غیر مخرب به اختصار N.D.T نامیده می شود . بکارگیری هریک از سیستمهای بازرسی متحمل هزینه است ، اما اغلب استفاده موثر از تکنیکهای بازرسی مناسب موجب صرفه جوییهای مالی قابل ملاحظه ای خواهدشد. نه فقط نوع بازرسی بلکه مراحل به کارگیری آن نیز مهم است. دراین پایان به بررسی و تشریح انواع تستهای غیر مخرب ومزایای و محدودیتهای آنها و بکارگیری آنها در سیستم قدرت پرداخته شده است.

فهرست:

	حجم: 4.44 MB
	رمز: www.power2.ir
	تعداد صفحات: 135
	نوع فایل:pdf

احداث خطوط فشار قوی با هادی هایAAC , , AAAC ACAR , ACSR و نیز کابل های فشارقوی زمینی از نوع روغنی و خشک (کراس لینک ) سال هاست دردنیا متداول و مورد بهره برداری قرار گرفته و بطور کلی بدنه اصلی شبکه های فشار قوی با این هادی ها تجهیز شده اند. علیرغم عدم نیاز بعضی کشور های پیشرفته از شبکه های هوائی، تا کنون این هادی ها کماکان در احداث خطوط فشارقوی نقش اصلی ارتباطی نیروگاه ها به پست های فشارقوی و انتقال به مراکز مصرف و نیز ارتباطات بین کشورها و قاره ها را عهده دار می باشند. بعنوان مثال بزرگترین شبکه بین قاره ای، شبکه انتقال خطوط 400 کیلو ولت ،کشور مصر را در آفریقا به اردن، سوریه، لبنان و ترکیه و از آنجا به اروپا با هادی های ACSR و قسمتی از منطقه دریائی کانال سوئز با کابل کراس لینک در عمق 850 متری دریا احداث و قسمت اعظم این خطوط که قاره آفریقا را به آسیا و اروپا متصل می نماید، به بهره برداری رسیده است. همزمان با استفاده از این خطوط، با هادی های سنتی همواره تحقیقات پیرامون ابداع هادی ها و خطوط مدرن ادامه داشته و تمهیداتی را در انتقال انرژی به لحاظ انتقال بیشتر، تلفات کمتر، اثرات زیست محیطی کمتر بوجود آورده که در نظراست در این فصل بررسی کوتاهی از روند تحقیقات و استفاده از این خطوط بعمل آید.

فهرست:

	حجم: 4.15 MB
	رمز: www.power2.ir
	تعداد صفحات: 142
	نوع فایل:pdf

توسعه روز افزون سیستم هاي توزیع انرژي الکتریکی و همچنین افزایش به هم پیوستگی درشبکه هاي قدرت به دلیل نیاز به بالا بودن ظرفیت آنها منجر به افزایش سطح اتصال کوتاه و جریانهاي خطاي بزرگتر و در نتیجه ازدیاد گرماي حاصله ناشی ازعبور جریان القایی زیاد در ژنراتورها ، ترانسفورماتورها و سایر تجهیزات و همچنین کاهش قابلیت اطمینان شبکه می شود. با وجود رعایت تمامی موارد مربوط به ایمنی سیستم قدرت ، وقوع اتصال کوتاه در شبکه هاي قدرت امري اجتناب ناپذیر می باشد. در زمان اتصال کوتاه صرف نظر از آسیبی که به خاطر بروز قوس الکتریکی به نقطه اتصال کوتاه وارد می شود، جریانهاي عظیمی که از ژنراتورها به طرف نقطه ي عیب جاري می شود سبب وارد شدن تنش هاي دینامیکی و حرارتی بالا به تجهیزات سیستم قدرت ازقبیل خطوط هوایی، کابلها، ترانسفورماتورها و کلیدهاي قدرت می شود. عبور چنین جریانی از شبکه نیاز به تجهیزاتی دارد که توانایی تحمل این جریان را داشته باشند و براي قطع این جریان نیازمند کلیدهایی با قدرت قطع بالا هستیم که هزینه هاي سنگینی به سیستم تحمیل می کند.کلیدهاي قدرت مورد استفاده در شبکه براي عملکردکامل نیازمند زمانی معادل چند سیکل(چند میلی ثانیه) می باشد. عبور مقادیر بزرگ جریان از خطوط و تجهیزات سیستم قدرت در همین چند سیکل می تواند موجب تخریب جدي تجهیزات شود زیرا جریان اتصال کوتاه در لحظات اولیه بویژه در پریود اول موج جریان داراي بیشترین دامنه است و بیشترین اثرات مخرب ازهمین سیکل هاي اولیه ناشی می شود. این امر در صورت بالا بودن جریان هاي اتصال کوتاه و عبور آن از سطح عایقی کلیدهاي قدرت ممکن است موجب برقراري یک اتصال کوتاه دایمی شود. افزایش سطح اتصال کوتاه در بعضی از مناطق باعث شده جریان هاي اتصال کوتاه تا حد مقادیر نامی تجهیزات شبکه افزایش یابد و یا حتی در بعضی حوزه ها مقادیر نامی تجهیزات جوابگوي نیاز نباشد و نیاز به تعویض آنها درخواست شود. بنابراین در سالهاي اخیر به تجهیزاتی که توانایی محدود کردن جریان اتصال کوتاه داشته باشند، توجه ویژه اي شده است.

فهرست:

	حجم: 2.92 MB
	رمز: www.power2.ir
	تعداد صفحات: 118
	نو

وقتی به تدریج از سطح زمین بالا می‌رویم، بر حسب ارتقاع با طبقهبندی اتمسفری روبرو خواهیم شد که بعضی پارامترها اهمیت ویژه‌ای خواهند داشت. طبیعت مولکول‌ها یا یون‌ها که وابسته به میدان ثقلی زمین، جذب تابش خورشیدی و بنابراین دما، چگالی و همچنین یونش را تغییر می‌دهد. حدود لایه‌های فضایی نه از نظر فضایی و نه از نظر زمانی بطور مطلق ثابت نیست. زیرا که پارامترهای مداخله کننده خود نیز ثابت نیستند. دمای لایه‌های بالایی وابسته به جذب خورشیدی در هنگام روز و شب متفاوت خواهد بود. ترکیبات آن‌ها بر اثر فعالیت خورشیدی تغییر می‌کند. به علاوه لازم است تغییرات محلی جغرافیایی را مانند میدان مغناطیسی زمین در نظر گرفت. اتمسفر زمین را بر حسب چگونگی روند دما، اختلاف چگالی، تغییرات فشار، تداخل گازها ..

	حجم: 2.53 MB
	رمز: www.power2.ir
	تعداد صفحات: 136
	نوع فایل:pdf

با تكامل تدريجي شبكه و شرايط عملكرد، يك مديريت بهتر بر شكل ولتاژ و توان راكتيو ضروري مي باشد تا بتوان امنيت سيستم انتقال تون الكتريكي و استفاده از منابع راكتيو را بهينه كرد . با اين حال ، جداي از رگولاتورهاي ولتاژي كه به طور عمومي نصب شده اند ، امكانات الكتريكي اندكي در سرتاسر سيستم هاي كنترل ولتاژدر يك شبكه بزرگ نصب و تكميل شده اند تا عملكردهاي دستگاه هاي محلي ( ژنراتورها ، دستگاههاي كمپنزاسيون OLTC) اتوماتيك و كنترل مدار بسته اجرا شده اند مورد رضايت قرار دارند همه آنها در بر گيرنده يك پيشرفت مهم در كنترل ولتاژ و هم در شرايط نرمال و هم در شرايط اضطراري مي باشند . اين نوشته يك برنامه كنترلي را ارائه مي كند كه براي مديريت ولتاژ و توان راكتيو در يك شبكه وسيع طراحي شده است بعلاوه اين برنامه كنترلي جديد مي تواند بتدريج و در حالي كه عملكرد خوب خود را حفظ مي كند تكميل و گسترش يابد مزاياي اصلي اين روش كنترل در اينجا تشريح ميشوند در نايحه جنوب شر قي EDF تجزيه گرديده‌اند. ...

	حجم: 1.96 MB
	رمز: www.power2.ir
	تعداد صفحات: 111
	نوع فایل:pdf