میدان مغناطیسی نیرویی است که در نوع الکترو مغناطیسی آن از حرکت بارهای الکتریکی در یک جهت, به وجود می آید و بارها الکتریکی و اجسام اطرافش تاثیر می گذارد که بحث ما در این پست معرفی انواع میدان الکترو مغناطیسی می باشد.
1-میدان مغناطیسی ثابت و ساکن(stantionary magnetic field):
موقعیت این میدان در مکان ثابت است و حرکتی ندارد و مقدار آن نیز ثابت است .مانند مغناطیس تولید شده توسط سیم پیچ تحریک یا آرمیچر ماشین DC
طریقه تولید این میدان :برای تولید این میدان کافی است که یک سیم پیچ ساکن را با یک جریان DC تغذیه کرد.
2-میدان مغناطیسی ساکن و متغییر :موقعیت این میدان در مکان ثابت است و حرکتی ندارد ولی مقدار آن متغییر است و با زمان تغییر می کند مانند میدان ایجاد شده در ترانسفورماتور ها
طریقه تولید:برای تولید این میدان کافی است که یک سیم پیچ ساکن را با جریان AC تغذیه کنیم.
3-میدان مغناطیسی دوار:
یک میدان مغناطیسی متحرک است که دارای دامنه ثابت است و با سرعت ثابتی در فاصله هوایی ماشین دوران میکند مانند تغذیه استاتور ماشین های القایی سه فاز.
طریقه تولید:میدان مغناطیسی دوار را به سه طریق می توان تولید کرد.
A-با دوران میدان مغناطیسی ثابت و ساکن مانند میدان حاصل از زتوز ماشین سنکرون
B-با تغذیه سیم پیچ سه فاز متقارن ساکن با جریان سه فاز مانند استاتور موتور القایی یا استاتور ماشین سنکرون
C-با تغذیه سیم پیچ دو فاز متعادل با جریان دوفاز مانند استاتور موتورهای القایی تکفاز
گشتاور چیست؟
گشتاور توانایی ماشین را برای به چرخش در آوردن اجسام با توجه به وزن جسم مشخص می کند.نکته دیگر اینکه گشتاور در حرکت های چرخشی مطرح است و در حرکت های خطی صرفا نیرو معنا دارد .
به عبارت دیگر گشتاور کمیتی برداری است و مقدار آن از حاصلضرب بزرگی نیرو در فاصله از مرکز به دست می آید. واحد آن در سیستم SI نیوتن متر( (N.m یا ژول بر رادیان و در سیستم انگلیسی lb.ft می باشد .
Ƭ: گشتاور
F: نیرو
d: فاصله
در بیان ساده هنگامی که می گوییم یک موتور مثلا 20 نیوتن گشتاور دارد یعنی می تواند با یک محور یک متری باری با وزن 20*9.8 که می شود چیزی برابر 196 کیلو گرم را بچرخاند.9.8 جاذبه زمین است که برای تبدیل به جرم استفاده شد.
انواع گشتاور:
گشتاور تداخلی یا اندوکتانسی
برای ایجاد این گشتاور نیاز به دو جریان است یکی در رتور و دیگری در استاتور که نسبت به هم ثابت باشند.اساس تولید گشتاور تداخلی این است که قطب های هم نام یکدیگر را دفع و قطب های نا همنام یکدیگر را جذب کنند
شرایط ایجاد کوپل تداخلی:
باید دو میدان یکی در رتور و دیگری در استاتور موجود باشد.
تعداد قطب های دو میدان باید برابر باشد.
دو میدان باید نسبت به هم ساکن باشند در غیر اینصورت یک گشتاور نوسانی تولید می شود که نیم پریود آن مثبت و نیم پریود آن منفی است در نتیجه مقدار متوسط گشتاور صفر می شود.
2-گشتاور رلوکتانسی:
برای ایجاد این گشتاور فقط به وجود یک میدان مغناطیسی نیاز است اما فرم هندسی رتور یا استاتور طوری باید باشد که مقاومت فاصله هوایی تابعی از موقعیت استاتور باشد.
برای درک بهتر مطلب موتور های رلوکتانسی را بخوانید.
3-گشتاور هیسترزیس
برای ایجاد این گشتاور از خاصیت هیسترزیس آهن استفاده می شود و در موتور هیسترزیس به کار می رود .
برای درک بهتر مطلب موتور های هیسترزیس را بخوانید.
رابطه کلی گشتاور: